همه اهالی سینما می‌دانند فعالیت صنفی در این عرصه هرچند درآمدی ندارد اما امتیازها و برکاتی فراوان! برای متصدیان به همراه دارد
قرارداد انجمن منتقدان با «سینما حقیقت» و چند نکته مهم
شان منتقدان سینما به خاطر «چندرغاز» خدشه‌دار شد
سینما پلاس: «در سینمای متکی به بودجه‌های دولتی، کارگردان و تهیه‌کننده سودها و پول‌های چند صدمیلیونی و گاه میلیاردی را با تفاهم و متانت با یکدیگر تقسیم می‌کنند اما منتقدان سینمایی بر سر تقسیم چند صد هزار تومان به جان هم افتاده‌اند!»
به گزارش وب‌سایت خبری ـ تحلیلی سینما پلاس، این جمله تلخ‌ترین تعبیری است که این روزها درباره حواشی پیش‌آمده برای پروژه انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران شنیده می‌شود. هیچ‌کس تصور نمی‌کرد اظهارنظر ساده «محمدتقی فهیم» از منتقدان شناخته‌شده سینمای ایران و کنایه وی به انجمن منتقدان، با چنین بازتابی مواجه شود و در ادامه واکنش انجمن و سپس ارسال پیامک و درنهایت تکذیب این اظهارات در یک خبرگزاری، به آتش ماجرا افزوده کند. بروز چنین اتفاقی باعث شد تا شان و منزلت منتقدان سینمایی در فضای سینمای ایران به‌شدت خدشه‌دار شود. نگارنده در همین مدت کوتاه با حرف‌های کنایه‌آمیزی از اهالی سینما مواجه شده که تنها یکی از نمونه‌هایش جمله‌ای است که در ابتدای این مطلب آمده است.
«انجمن منتقدان» از تشکل‌های مهم و معتبر خانه سینما است و حتی دریافت جایزه سالانه آنکه صرفاً جنبه معنوی دارد ـ برای فیلم‌ها اعتباری مهم تلقی می‌شود. حتی «حسین فرح‌بخش» کارگردان فیلم مستانه که این روزها در حال اکران است، برای ایجادشان و اعتبار در شخصیت اصلی فیلم خود که بازیگری زن است، در ابتدای فیلم نشان می‌دهد که او جایزه انجمن منتقدان را دریافت می‌کند. در چنین شرایطی نمی‌توان چیزی جز اظهار تأسف برای اتفاق رخ‌داده به زبان آورد. اتفاقی که در شکل‌گیری آن بیش از هر شخص دیگری اعضای شورای مرکزی انجمن منتقدان مقصر بوده‌اند که در درجه اول، اجرای این پروژه را به اطلاع تمامی اعضاء نرسانده و در درجه دوم، روشی غیر شفاف را برای اجرای این طرح به کار گرفته‌اند که ابهام‌های مختلفی را به دنبال داشته است.
شورای مرکزی به این چند سؤال پاسخ دهد:
«دریافت سفارش از سوی انجمن منتقدان برای نقد و تحلیل فیلم‌های یک جشنواره» اتفاقی مسبوق به سابقه نیست و اولین بار است که رخ می‌دهد. این انجمن هرچند در ساختمان و مجموعه خانه سینما فعالیت می‌کند اما در مقامی برتر و بالاتر از دیگر انجمن‌ها قرارداد زیرا فعالیت اصلی آن نقد و تحلیل تولیدات صنوف دیگر سینمایی است. برای این انجمن می‌توان شان و مرتبه‌ای مانند «قضاوت» و برای صنوف دیگرشان «وکالت» را می‌توان قائل بود. در هیچ کجای دنیا «قضات» با وکلا قرارداد نمی‌بندند تا به آن‌ها بگویند که پرونده‌ها باید به چه شکلی باشد تا رأی خوبی از قاضی بگیرند. البته بسیاری از قضات پس از پایان مسئولیت جذب وکالت می‌شوند اما در زمان فعالیت در کسوت قضاوت، شان خود را رعایت می‌کنند. ممکن است این مثال چندان گویا نباشد اما می‌تواند چهارچوبی از اتفاق رخ‌داده را ترسیم کند. حال در این زمینه چند سؤال مطرح است:
- اجرای چنین طرحی بر اساس کدام بند از اساسنامه انجمن صورت گرفته و کدام بخش از اساسنامه این اجازه را به انجمن می‌دهد که طرحی این‌چنینی را به نام «انجمن منتقدان» اجرا نماید که فقط درصد محدودی از اعضاء ـ نویسندگان مطالب ـ از آن منتفع شوند?
- این طرح به سفارش چه شخصی اجرایی شده است؟ آیا پیشنهاد آن از طریق انجمن صورت گرفته یا اینکه جشنواره سینما حقیقت به انجمن چنین پیشنهادی داده است؟
- هزینه قرارداد این طرح چقدر بوده است؟ انجمن بابت قراردادن برند خود در کنار این جشنواره که قطعاً باعثشان و منزلت بیشتر این رویداد می‌شود ـ چه میزان هزینه دریافت کرده است؟
- مبلغ دقیق این قرارداد چقدر است و از رهگذر اجرای آن چه فایده‌ای قرار است نصیب انجمن شود؟ اگر قرار است طرحی به نام انجمن و صرفاً به کام تعداد اندکی از اعضاء اجرا شود، آیا این مسئله شائبه سوءاستفاده از قدرت و امکانات یک صنف را ایجاد نمی‌کند؟
- چرا و چگونه انجمن تصمیم گرفته «برند» این تشکل صنفی معتبر را هزینه یک رویداد کند و آیا در آینده‌ای نزدیک بازهم شاهد عقد قرارداد میان شورای مرکزی و جشنواره‌های دیگر همچون: عمار، فجر، شهر، جشنواره‌های موبایلی و… خواهیم بود؟
- از میان اعضای پُرتعداد انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی، صرفاً به تعداد محدودی سفارش نگارش مطلب داده‌شده است. این نویسندگان چگونه و توسط چه کسانی انتخاب‌شده‌اند؟ آیا انتخاب آن‌ها بر اساس سلیقه بوده یا متر و معیار مشخصی وجود داشته است؟ این متر و معیار چه بوده و چه گروهی صلاحیت این افراد را تأیید کرده‌اند؟
- آیا در قرارداد صرفاً بابت نگارش نقدها مبلغی در نظر گرفته‌شده یا بابت سردبیری، ویرایش و موارد دیگر نیز هزینه‌هایی پرداخت‌شده است؟ این هزینه‌ها به چه کسی و چگونه تعلق می‌گیرد؟
انجمن منتقدان جای مناسبی برای اجرا این طرح‌ها نیست
همه اهالی سینما می‌دانند فعالیت صنفی در این عرصه هرچند درآمدی ندارد اما امتیازها و برکاتی فراوان! برای متصدیان به همراه دارد. یکی از ساده‌ترین نمونه‌ها، اتومبیل‌های شاسی‌بلندی است که چند سال قبل با تسهیلات بسیار مناسب! در اختیار هیات مدیره خانه سینما قرار گرفت و همه نیز از آن بهره گرفتند. اتفاقی که رسانه‌ای نشد و مانند «چند غاز» انجمن، حاشیه ایجاد نکرد.
امید است مسئولان انجمن در صورت تمایل به اجرای چنین طرح‌هایی، به‌جای آنکه «برند» انجمن را هزینه کنند، یا به‌صورت شخصی چنین پروژه‌هایی را متقبل شوند یا اینکه با اسباب‌کشی و حضور در «انجمن طراحان تبلیغات و روابط عمومی» طرح خود را عملی نمایند.
