نویسندگان زیر بار «سفر تحقیر آمیز» می روند؟

شرط سنی برای شرکت در سفر

در سال های اخیر نهادهای مختلفی همچون: بسیج، سپاه پاسداران، مناطق آزاد، منطقه اقتصادی عسلویه و…. شرایط بازدید نویسندگان، هنرمندان، روزنامه نگاران، فیلم سازان و… را از مناطق تحت مسوولیت خود فراهم کردند. سفرهای مذکور نیز نتایج خوبی به دنبال داشت اما به نظر می رسد در سفر دریایی پیش رو، به جای آنکه اصل بر حضور حداکثری نویسندگان باشد، شرایطی فراهم شده تا تعداد اندکی از نویسندگان در این سفر حضور داشته باشند. حتی می توان گفت شرایط مذکور تحقیر آمیز و طنز آمیز نیز هست و البته مقصر اصلی در این میان، بنیاد ادبیات داستانی است که با وجود تغییرات جدید، تلاشی در جهت تغییر رویه خود نمی کند و 

 

اولین شرط حضور در این سفر این است که متقاضی پس از پیروزی انقلاب یعنی 22 بهمن 57 به دنیا آمده باشد. این شرط ظاهرا برای آن است که در سفر مذکور صرفا نویسندگان نسل جوان شرکت کنند حال آنکه فردی که سال 57 به دنیا آمده باشد، نویسنده جوان محسوب نمی شود و تقریبا در مرز میانسالی است. در سال های اخیر بازار نشر شاهد حضور نویسنده های 20 تا 25 ساله بوده و بهتر بود مدیران بنیاد 27 تیرماه سال 1367 ـ تاریخ پایان جنگ ـ را به عنوان تاریخ تولد اعلام می کردند تا گروه سنی جوان تری عازم این سفر شوند.

 

چک سفید امضاء بابت تعهد سفر

در بند دیگری از قوانین مربوط به این سفر آمده است: «هزینه‌ سفر 400 هزار تومان خواهد بود و لازم است پس از پایان سفر متنی ادبی (داستان یا سفرنامه یا وقایع‌نگاری) با دستِ کم سه هزار واژه یا به بنیاد تحویل دهید. این متن‌ها ارزیابی خواهد شد: اگر موردپسند و استفاده‌ بنیاد بود 300 هزار تومان به شما بازگردانده خواهد شد و اگر در حد انتظار نبود، بسته به میزان قوت اثر، با ارزیابی کارشناسان ما، مبلغ 200 هزار و 100 هزار تومان به شما برگردانده خواهد شد».

 

اینکه برای یک سفر اینچنینی که دستاورد فرهنگی آن برای مدعوین چندین برابر هزینه های صرف شده است بخواهند ورودیه بگذارند، اتفاقی عجیب و بی سابقه است. سال هاست چنین سفرهایی برای اهل قلم برگزار می شود و در سفرهای مذکور نه تنها هزینه ای از میهمان اخذ نشده بلکه با ارائه برخی امکانات و هدایا، حضور میهمان گرامی داشته شده است. قطعا حضور نویسندگان در این سفر دستاوردهای فرهنگی زیادی دارد که قابل مقایسه با 400 هزار تومان نیست. قطعا وظیفه تنظیم این بخش از سفر نه به عهده نیروی دریایی بلکه بر عهده بنیاد ادبیات داستانی است که شرایط آسان تر و فراگیرتری را برای حضور حداکثری نویسندگان در این سفر فراهم کند و بعید است نیروی دریادل دریایی مشکلی با این ماجرا داشته باشد که به جای 24 نویسنده مثلا 100 نویسنده را در چنین سفری پذیرا باشد.

 

شاید پرداخت این رقم تضمینی برای مفید بودن این سفر باشد اما این تضمین کافی نیست و لازم است مسوولان بنیاد از نویسندگان اسناد دیگری همچون: قباله ازدواج، دفترچه بسیج، کارت ملی، چک سفید امضاء، سفته و… اخذ کنند تا اگر خدای ناکرده ذهن نویسندگان در سفر مذکور به جوش و خروش نیفتاد و مطلبی استخراج نشد، این بنیاد بابت هماهنگی مذکور متضرر نشود و بتواند خسارت های وارد شده به خود را جبران نماید. 

 

لزوم تشکیل شورا برای ارزیابی مسافران

در بندهای دیگر این آیین نامه آمده است: «دانشجویان از تخفیف تا 20 درصدی، برندگان جایزه‌های ادبی معتبر از تخفیف تا 30 درصدی، و کسانی که حداقل دو کتاب در حوزه‌ی شعر و داستان نوشته باشند از تخفیف تا 25 درصد برخوردار خواهند بود. تشخیص موارد مذکور با بنیاد است». در ادامه می خوانیم: «ظرفیت اردو محدود است و تنها 24 نفر انتخاب خواهند شد. اولویت با جوانانی‌ست که کارنامه  پربارتری داشته باشند».

به نظر می رسد مدیران بنیاد باید زمان این سفر را عقب انداخته و ابتدا طی یک انتخابات آزاد، شورایی را برای ارزیابی موارد مذکور انتخاب نمایند تا این شورا که با رای مستقیم نویسندگان تشکیل می شود، ابتدا به ارزیابی جوایز ادبی و رتبه آنها، بررسی صحت مدرت تحصیلی و کارت تحصیلی دانشجویان، ارزیابی کتاب ها و همچنین سنجش کارنامه شرکت کنندگان بپرازد تا خدای ناکرده100 هزار تومانی که قرار است به نویسندگان پرداخت شود، حیف و میل نشود. 

 

آشنایی با غواصی نیاز نیست؟

در پایان پیشنهاد می شود این شورا شروط دیگری را نیز برای رسیدن تعداد شرکت کنندگان به حداقل ایجاد کند. این شروط به شرط زیر است:

1 ـ آقایان باید حتما کارت پایان خدمت داشته باشند.

2 ـ به دلیل مخاطرات پیش رو، داشتن گواهینامه غواصی برای همه آقایان و خانم های شرکت کننده الزامی است.

3 ـ خانم های مجرد باید اجازه نامه رسمی و محضری از پدر و خانم های متاهل باید رضایت نامه از همسر و مادر شوهر به همراه داشته و این رضایت نامه را در سامانه مخصوص سفر ثبت نمایند.

4 ـ روئیت گذرنامه شرکت کنندگان الزامی است و آن دسته از نویسندگانی که پیش از این به کشورهای خاصی در جنوب شرقی آسیا سفر کرده باشند، امکان حضور در این مسافرت را ندارند.

5 ـ مطالعه حداقل 5 کتاب از آثار نویسنده محترم بنیاد برای شرکت در این سفر الزامی است.

6 ـ در صورتی که نویسنده ظرف دوسال از پایان سفر اثری درباره سفر مذکور مطابق کیفیت مورد نظر مدیران مرکز تحویل ندهد، باید متعهد شود که تا دو سال در تمامی نشست ها و برنامه های مرکز حاضر شده، برای نشریات آن مطلب رایگان بنویسد و اعتراضی از این بابت هم نداشته باشد.