سینما مثبت: مستند بلند فاطمی با موضوع زندگی شهید حسین فاطمی وزیر أمور خارجه وقت دولت دکتر مصدق این روزها در حال نمایش است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری_تحلیلی سینمامثبت،تاریخ اغلب موضوع جذابی برای مستندسازان بوده و در سال‌های اخیر نیز توجهی ویژه به موضوع‌های تاریخی از سوی مستندسازان شکل گرفته است.تاریخ گذشته از آنکه موضوعی جذاب و کنجکاوی برانگیز است؛ می‌تواند موضوعی عبرت انگیز هم باشد و از این جهت به کار زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم نیز بیاید.
مستند فاطمی ساخته امیرحسین سیاح و فرشاد عسگری‌کیا فیلمی با موضوع زندگی دکتر فاطمی وزیر خارجه دولت دکتر مصدق است که پس از کودتای بیست و هشت مرداد اعدام شد.به نظر می‌رسد این نکته انگیزه اصلی سازندگان فیلم از تولید آن بوده است. فاطمی هم مانند هر مستند دیگری تلاش کرده تا با زحمت و دقت،تکه‌های مختلف تاریخ را در کنار یکدیگر گردآوری نمایند و در این راه سازندگان اثر زحمت فراوان کشیده‌اند.از آرشیو متنوع تا موسیقی جذاب و ایده‌های خوبی مانند شعارهای روی دیوار کوچه و خیابان که در حکم پاساژهای تصویری در طول فیلم خوب عمل می‌کند. در فیلم حتی به مقالات تحریک آمیز و انتقادی دکتر فاطمی درخصوص خانواده سلطنتی – محمدرضا شاه – نیز پرداخته شده است؛ همان مقاله‌هایی که در نهایت بلای جان فاطمی شد و باعث شد تا او اعدام شود.
فیلم نگاهی ستایش‌گر به شخصیت فاطمی دارد. به سراغ نقد و بررسی شخصیت او نمی‌رود و مثلا این فرضیه را مطرح نمی‌کند که تندرو‌ی‌های این شخصیت سیاسی چه تاثیری در شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت داشت و آیا أساسا تاثیری داشت یا نداشت؟! در عوض گاه فیلم وارد مبالغه شده و مثلا از زبان یکی از مصاحبه شوندگان این مطلب را مطرح می‌کند که در صورت زنده ماندن فاطمی و رفتن او به خارج از کشور،او می‌توانست نهضتی را علیه خاندان پهلوی به راه انداخته و مجددا زمینه‌های یک قیام را فراهم نماید.طرح یک طرفه این حرف اشتباه و نشانه افتادن در دام عوام زدگی است زیرا طبق اسناد و مدارک منتشر شده،کودتای بیست و هشت مرداد در شرایطی به پیروزی رسید که امریکایی‌ها صد هزار دلار برای این اقدام بودجه در نظر گرفته بودند اما به دلیل آمادگی شرایط اجتماعی جامعه و همراهی گروهی از مردم با کودتاچیان به دلیل خستگی از نزاع‌های بی‌حاصل، عملا بیش از ده هزار دلار از این بودجه هزینه نشد. ضمن آنکه پس از کودتای بیست و هشت مرداد محمد رضا شاه با آغاز اقداماتی اصلاحی در حوزه اقتصاد تلاش کرد تا امکان نارضایتی مردمی را کاهش دهد و عملا تا سال ۴۲ اتفاقی رخ نداد که حکومت او را تهدید کند.
شاید مستند فاطمی می‌توانست ضمن روایت زندگی این شخصیت تاریخی، نقش تندروها در فرایند سیاسی جامعه را نیز به تصویر کشیده و به این موضوع بپردازد که چگونه گاه تندروهای بی‌دلیل و حرکت جلوتر از رهبری یک نهضت باعث انحراف آن نهضت از مسیر اصلی خود می‌شود.
فیلم از نظر بصری نیز چند نکته قابل تامل دارد. نحوه به کارگیری تصاویر دیدان سران متفقین در تهران جذاب است. در مواردی که امکان تصویرسازی نبوده، دوربین با حضور در لوکیشن‌های واقعی تلاش کرده داستان را روایت کند اما مشخص نیست چرا درخصوص مکانی مهم مثل میدان بهارستان نماهای هوایی ساختمان مجلس قدیم را نشان نمی‌دهد؟ عدم پرداختن به خانواده دکتر فاطمی نیز ابهام دیگری در فیلم است. حتی تصویری از همسر او نشان داده نمی‌شود و از میان اعضای خانواده فیلم به روایت خواهر او اکتفا می‌کند.
حضور جواد انصافی در مقام سیاه‌باز هم به وصله نچسبی در فیلم تبدیل می‌گردد حال آنکه بدون این میان‌پرده‌های سیاه بازی،روایت فیلم می‌تواند یکدست‌تر باشد.
و نکته آخر موسیقی فیلم است.صدای سالار عقیلی بهترین صدا برای چنین فیلمی است اما الصاق موسیقی بلاچاو به فیلم بی‌دلیل و زائد است و تناسبی با آن ندارد.
