سینما مثبت: رضا استادی گفت: وقتی تقلید یا الگوبرداری در برنامه‌سازی صورت می‌گیرد آنچه اهمیت دارد این است که کار صورت گرفته تا چه حد با ذات فرهنگی کشورمان همخوانی دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری – تحلیلی سینمامثبت به نقل از خبرگزاری ایکنا،رضا استادی؛ مستندساز و کارشناس سینما در گفت‌وگو با ایکنا گفت: معمولاً برنامه‌سازان تلویزیون و پلتفرم‌ها کارهایی را برای کپی‌برداری یا اقتباس انتخاب می‌کنند که به لحاظ معنایی و مفهومی با فرهنگ کشورمان همخوانی داشته باشد البته در دنیای امروز که مرز جغرافیایی کمرنگ و دنیا تبدیل به یک دهکده کوچک شده، بسیاری از برنامه‌ها از نظر قالب این قابلیت را دارند که در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرند و معمولا محدودیت زیادی در این زمینه وجود ندارد.
وی افزود: سال‌هاست مسابقه‌های تلویزیونی، رئالیتی‌شوها و حتی میزگردها از نظر ساختاری تقلیدی از برنامه‌های مشابه خارجی هستند. این امر نیز مختص به سال‌های اخیر نمی‌شود بلکه در دهه هفتاد و هشتاد بسیاری از برنامه‌ها کپی نعل‌به‌نعل برنامه‌های خارجی بودند ولی چون در آن ایام دسترسی همگانی به ماهواره و اینترنت به صورت فراگیر وجود نداشت مخاطب متوجه نمی‌شد محصول ارائه شده کاری تقلیدی و کپی است.
وی ادامه داد: تلویزیون یک رسانه عام است برای همین مشابه‌سازی در آن عملی قبیح محسوب نمی‌شود برای همین نباید هر نوع اقتباسی را محکوم و رد کرد. بهترین مثال در این رابطه مسابقه استعداد‌یابی است که در کشورهای مختلف در حال برگزاری است و توانسته علاقمندان بسیاری را هم به سمت خود جذب کند و تلویزیون هم در سال‌های اخیر به سراغ تقلید از این نوع برنامه‌سازی رفته است.
این کارشناس رسانه بیان کرد: وقتی تقلید یا الگوبرداری صورت می‌گیرد آنچه اهمیت دارد این است که کار صورت گرفته تا چه حد با ذات فرهنگی کشورمان همخوانی دارد؟
وی ادامه داد: مشکل دیگری که برای برخی برنامه‌های تقلیدی می‌توان نام برد لودگی و کپی نعل به نعل است که حاصل آن برنامه‌هایی می‌شود که در آن هیچ حرف تازه و اندیشه‌ای را نمی‌توان مشاهده کرد. نمونه چنین برنامه‌هایی «جوکر» است که البته با اقبال عمومی مواجه می‌شوند که چنین مساله‌ای هم عجیب نیست زیرا مخاطبان گزینه دیگری برای تماشا ندارند و ناچار هستند به چنین برنامه‌هایی رجوع کنند.
این مستندساز پیرامون سیاست‌گذاری حاکم بر برنامه‌های سرگرمی نیز چنین توضیح داد: در برنامه‌سازی تلویزیونی و پلتفرم‌ها هیچ سیاست‌گذاری مشخصی وجود ندارد. برای همین آنها به انتظار می‌نشینند تا کاری خارجی با موفقیت رو‌به‌رو شود و آن را عیناً کپی کنند. یکسری بازیگر ثابت و تکراری هم وجود دارند که احتمالا با مینی‌بوس از برنامه‌ای به برنامه دیگر می‌روند. یکبار در رقابت آشپزی با هم حضور دارند، یکبار در جوکر با هم مسابقه می‌دهند، یکبار در یک رئالیتی‌شو با هم رقابت می‌کنند، یکبار هم در سریالی تلویزیونی ایفای نقش می‌کنند و با تلاش خستگی‌ناپذیر فراوان در حال تکرار آزاردهنده خود هستند و در هر شبانه روز در یکی از شبکه‌های تلویزیونی یا پلتفرم‌ها می‌توانید حاصل تلاش و کوشش مشعشع آنها را مشاهده کنید.
استادی گفت: عصر جدید توانسته با الگوبرداری موفق از مشابه خارجی و به‌روزرسانی آن و همچنین استفاده از جذابیت‌های بصری اثری شاخص و قابل قبول باشد که فاصله زیادی با برنامه‌های تلقیدی مشابه دارد.
وی تاکید کرد: اخیرا رهبری در سخنانی تاکید داشتند چهره‌های فاخر و علمی کشورمان را به کودکان و نوجوانان معرفی کنیم. این اقدام اگر در برنامه‌های تلویزیونی مورد توجه قرار گیرد عملی شایسته است، ولی آنچه در عمل می‌بینیم گواه این امر نیست و تلویزیون به واسطه آنکه جایگاه مرجعیت رسانه‌ای خود را کاملا از دست داده و دیگر مورد وثوق مردم نیست، توانایی فعالیت جذاب و موثر در چنین حوزه‌هایی را ندارد. البته در همه جای دنیا چهره‌های ورزشی و سینمایی برای مردم جذابیت بیشتری دارند اما تمرکز صد‌در‌صدی روی این افراد ما را از داشته‌های علمی خودمان غافل می‌کند و در نتیجه با تقلیل جایگاه رسانه‌ای مانند تلویزیون از رسانه‌ای فراگیر و همه‌گیر به رسانه‌ای در خدمت عده‌ای خاص از افراد، چهره‌های علمی نیز دیگر تمایلی به حضور در این رسانه ندارند.
استادی اعلام کرد: رویکرد سطحی تلویزیون تا آنجا پیش رفته که اگر معدود کارهای خوبی هم در این رسانه تولید شود، آن آثار مخاطب لازم را نخواهد داشت چون طرفداران چنین برنامه‌های از تلویزیون ناامید شده و محصولات مدنظر خودشان را جای دیگر و مشخصا در شبکه‌های ماهواره‌ای دنبال می‌کنند؛ شبکه‌هایی که از نظر پوشش طیف‌های مختلف مخاطب فارسی‌زبان وضعیت به مراتب بهتری نسبت به صدا و سیما دارند.
وی در انتها از «مسابقه هفته» به عنوان یک الگوی موفق در برنامه‌سازی تلویزیونی نام برد و گفت: چند دهه پیش مرحوم منوچهر نوذری مسابقه‌ای را اجرا می‌کرد که همه مردم ایران آن را دوست داشتند. این کار جدا از سرگرمی نکات آموزشی فراوانی را هم به بیننده منتقل می‌کرد. درباره موفقیت این برنامه شاید عده‌ای بگویند در آن مقطع برنامه‌های رقیب وجود نداشته و پدیده‌ای مانند اینترنت نبوده اما باورم این است «مسابقه هفته» اگر در زمان حال و در قالب امروزی باز هم اجرا شود می‌تواند مخاطب لازم را به دست آورد به شرط آنکه به جای انتخاب چهره‌های کم‌سواد و پرداخت دستمزدهای عجیب به او، چهره‌ای معتبر را برای اجرای آن انتخاب کنند.
