نگاهی به چند حاشیه پنجمین جشنواره فیلم شهر
جشنواره ای به دنبال «تیتر خبری»
سینما مثبت:پنجمین جشنواره فیلم شهر سه‌شنبه دوازدهم خردادماه با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد. برگزاری جشنواره در ابعادی گسترده و با حضور تعداد فراوانی از هنرمندان و البته مسئولان! به‌عنوان «عضو هیات انتخاب»، «عضو هیات داوری» و اهدای جایزه به فیلم‌هایی که از ابتدا قابل حدس زدن هستند؛ رویه‌ای است که در طول 10 سال گذشته بارها و بارها از سوی سازمان‌ها و نهادها در پیش‌گرفته شده اما در شرایط فعلی این الگوی برگزاری جشنواره نه‌تنها کارکرد خود را ازدست‌داده بلکه حتی در لایه زیرین رسانه‌های رسمی ـ یعنی شبکه‌های اجتماعی ـ به ضدتبلیغ هم تبدیل‌شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، برخی از اعضای تأثیرگذار گروه برگزارکننده جشنواره فیلم شهر در طول سال‌های گذشته رویدادهای مختلفی را برگزار کرده‌اند. «جشنواره فیلم مقاومت»، «جشنواره فیلم کیش»، «جشنواره افق نو»، «جشنواره فیلم فجر» و… برخی از این رویدادهاست که در تمام آن‌ها نیز الگوی مشترکی به چشم می‌خورد. از حضور چهره‌های خاص و مشخص در هیات انتخاب گرفته تا تقدیر از چهره‌های مشخص‌تر، برگزاری بخش بین‌الملل به‌صورت باسمه‌ای، اکران چند فیلم نمایش داده نشده، خبرسازی‌های مکرر، تولید چند برنامه تلویزیونی با محوریت جشنواره، برگزاری جشنواره در بخش‌های مختلف همچون: مستند، فیلم کوتاه، نمونه فیلم، تأکید بر برگزاری سالانه رویداد و لزوم ایجاد دبیرخانه دائمی و…برخی از این ویژگی‌ها است. منهای جشنواره فیلم فجر، البته اغلب این جشنواره‌ها هیچ‌گاه قادر به تولید «گفتمان» و یا اعتباربخشی به فیلم‌های حاضر در جشنواره نشده و صرفاً برای یک دوره برگزارشده‌اند. آیا اهدای جایزه به فیلمی مانند «عصر یخبندان» در جشنواره فیلم شهر و ذکر این جایزه بر روی پوستر فیلم می‌تواند باعث شود طیف گسترده‌ای از مخاطبان به تماشای این فیلم بروند؟ پاسخ قطعاً «خیر» است. این جشنواره بیش از آنکه برای این فیلم خوب و تماشایی نفع داشته باشد، برای برگزارکنندگان جشنواره نفع تبلیغاتی و رسانه‌ای داشته و نام آن‌ها را در کنار این فیلم قرار داده است.
فیلم‌هایی که می‌توانند در هر جشنواره‌ای باشند
نگاهی به فهرست فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه جشنواره فیلم شهر مؤید این نکته است که بیش از آنکه ارتباط مضمونی فیلم‌ها با موضوع جشنواره ملاک باشد، ابعاد تبلیغاتی این فیلم‌ها موردنظر بوده است. برای نمونه می‌توان به حضور سه فیلم ایرانی «آخرین روزهای زمستان»، «خاطراتی برای تمام فصول» و «غذای ایرانی» در بخش مسابقه مستند بین‌الملل اشاره کرد.. دو فیلم اول آثاری هستند که مناسب نمایش در جشنواره دفاع مقدس هستند و جز آنکه بخشی از قصه آن‌ها در شهر می‌گذرد، با هیچ شیوه‌ای نمی‌توان عنوان «فیلم شهری» را به آن‌ها الصاق کرد.
تنها بخش مفید جشنواره
«بخش محله» تنها بخش مفید این جشنواره است که در آن میان فیلم‌های شهروندان رقابت شکل می‌گیرد و ای‌کاش جشنواره فیلم شهر در همین ابعاد محدود و این بخش را تقویت می‌کرد. برگزاری کلاس فیلم‌سازی برای شهروندان نیز اقدام مثبت و مؤثر دیگر این جشنواره است که در صورت تداوم می‌تواند نتایج درخشانی داشته باشد.
این جشنواره چه نیازی به صدور کارت دارد؟
جشنواره فیلم شهر برای همه اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران کارت حضور در این رویداد را صادر کرد. این اقدام باهدف مشارکت فعال منتقدان و نویسندگان سینمای ایران در این رویداد صورت گرفت. حال سؤال این است که چه لزومی به این کار و صرف هزینه وجود داشت؟ آیا اگر یکی از اعضای انجمن در سال‌های کم‌فروغ این رویداد شرکت می‌کرد، بدون کارت امکان حضور نداشت و آیا برای خلق یک «تیتر خبری» نیازی به‌صرف چنین هزینه‌هایی است؟
جشنواره فیلم شهری یا فیلم‌های اجتماعی؟
بررسی جنبه‌های مختلف جشنواره فیلم شهر نشان می‌دهد برگزارکنندگان این رویداد به تعریف مشخصی درباره «فیلم شهری» نرسیده‌اند و هر فیلمی که در لوکیشنی شهری فیلم‌برداری شود را جزو این نوع از سینما می‌دانند و به همین دلیل از فیلم‌سازی مانند «پوران درخشنده» که جزو چهره‌های معتبر و قابل‌توجه سینمای اجتماعی است، در جشنواره فیلم شهر تقدیر می‌کنند، به حاتمی کیا که فیلم‌سازی دفاع مقدسی است هم جایزه می‌دهند، از سازنده فیلم «امروز» هم تقدیر می‌نمایند، برای مرحوم رسول ملاقلی پور که فیلم‌سازی دفاع مقدسی است هم بزرگداشت می‌گیرند و خلاصه هر کاری که بتواند به خلق یک «تیتر خبری» برای جشنواره منجر شود را ازنظر دور نمی‌دارند. تقدیر از «مسعود کیمیایی» تنها فعالیت قابل‌توجه برگزارکنندگان در این بخش است زیرا کیمیایی از معدود فیلم‌سازانی است که می‌توان صفت «فیلم‌ساز شهری» را به او اطلاق کرد.
شهرداری چه فیلم‌هایی را تولید کرد؟
شهرداری تهران مانند هر دستگاه فرهنگی دیگری در یک مقطع طلایی اقدام به تولید آثار مختلف سینمایی، تلویزیونی و مستند نمود. این مقطع در حول‌وحوش سال‌های 1384 تا 1386 و در زمان حضور «محمدمهدی عسگر پور» در موسسه تصویر شهر بود و پس‌ازآن این مجموعه شاهد تولید گسترده‌ای نبود که حالا بخواهد برای آن جشنواره برگزار کند.
الگوی مطلوب جشنواره فیلم شهر چیست؟
اینکه نهادی مانند شهرداری تهران بخواهد در امر فیلم‌سازی حضورداشته باشد، به‌خودی‌خود اشکالی ندارد. در طول سال‌های گذشته بسیاری از نهادها و سازمان‌ها در بخش «تجلی اراده ملی» جشنواره فیلم فجر حضور یافته و به فیلم‌های دلخواه خود جایزه داده‌اند. همین الگو نیز می‌توان موردتوجه شهرداری قرار گیرد و یا حداکثر سالی یک‌بار در قالب برنامه‌ای با عنوان «شب سینمای شهرداری تهران» فیلم‌های برگزیده این سازمان معرفی و از آن‌ها تقدیر شود.
می‌توان بخش محله این جشنواره را نیز تداوم داد و آن را به رویدادی معتبر تبدیل کرد. البته باید به این مسئله توجه داشت که هر رویداد معتبری الزاماً نیاز به هزینه بالا و ریخت‌وپاش آن‌هم از جیب شهروندانی که به شهرداری عوارض می‌دهند ندارد و می‌توان به شکلی ساده هم‌چنین رویدادهایی را برگزار کرد.
مطالب مرتبط:
قدرتنمایی بیهوده مدیران گذشته در جشنواره شابلونی
چشم و هم‌چشمی جشنواره «چاق‌وچله» فیلم شهر
