سینما مثبت: در ادامه تغییرات ساختاری در تولید سریالهای تلویزیونی، شبکه سه سیما این روزها شاهد پخش سریال تاریخی رحیل است که در ادامه نمونههایی مانند بانوی عمارت به دنبال جذب مخاطب عام است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری-تحلیلی سینمامثبت،تاریخ همیشه روایتگر زندگی طبقه اشراف و شاهان و نخبگان و افراد خاص جامعه بوده است. به همین دلیل در آثار تاریخ رایج تلویزیون در دهه شصت و هفتاد کمتر شاهد جزئیاتی از زندگی کف جامعه بودهایم. به جز استثناهایی مانند هزار دستان که در کنار روایت تاریخ، زندگی مردم عادی و مشاغل مختلف را نیز روایت میکرده و داستان خود را در چنین بستری بیان میکرد، به سختی میتوان از دهههای اول و دوم پس از انقلاب سریالی با چنین ویژگیهایی را مثال زد.
سریال رحیل که این روزها از شبکه سه سیما پخش میشود از هرچند شخصیتهای مهم خود را از «دربار قاجار» گزینش کرده اما ارتباطهای داستانی میان آنها و مردم کوچه و بازار ایجاد کرده و از خلال روایت داستان اصلی خود به بخشهای مختلف شهر تهران سرک میکشد تا با نمایش ساز و کار حرفهای «صحافی» از یک سو و پرداختن به جزئیات دباغی از سوی دیگر، طراوتی به داستان خود بدهد. البته شخصیتهای اینچنینی نیز جزو تزئینات سریال محسوب نمیشوند و در روند دراماتیک داستان نقشی پُررنگ دارند؛ مانند نقشی که شفیق (هومن برق نورد) و صحاف باشی (فرخ نعمتی) در قصه ایفا میکنند.
نکته قابل توجه دیگر سریال دقت در جزئیاتی مانند آکساسوار است که در ساخت سریالهای تاریخی ضمن ایجاد جذابیت، سختی و مشکلات خاص خود را هم دارد.مشخصا سریال توجه زیادی به زیور آلات زنان و مردان دارد و همچنین در روایت داستان در فضاهای داخلی توجه زیادی به منابع نوری شده است؛ یعنی مشخص است که نور داخل خانه از کجا تامین میشود حال آنکه در سریالهای تاریخی به طور معمول این مساله با توجهی مواجه است.نمایش دکور فقط به در و دیوار محدود نیست و با تاکید دوربین بر نمایش کف اتاقها و خانهها بافت خاصی از پوشش نیز لحاظ شده که این حاصل فعالیت حسن روحپروری و رضا حاج درویش در مقام طراح صحنه است که البته ارتباط تنگاتنگی با بخش لباس و طراح آن ژاله زکیزاده دارد.این جزئیات در دیالوگها نیز جاری است مثل جایی که یکی از زنان درباری باید اتاق خود را تحویل رحیل بدهد و مدیر اندرونی اشاره میکند که وسایل او باید به داخل انبار منتقل شود.بخشی از داستان نیز در حول و حوش ساعت معروف شمس العماره اتفاق میافتد که انتخاب آن به عنوان محل مخفی کردن کتاب، از نکات قابل تامل سریال است.
سریال رحیل را انتخاب کرده که قدرت در حال انتقال از قاجار به پهلوی است و همین انتخاب فضای هرج و مرج میان روابط شخصیتها و مناسبات داستان را قابل قبول میکند.بخشی از جذابیت داستان انتخاب سیستم قضایی و انتظامی – نظمیه- برای روایت داستان است که با نمایش توطئهها و دسیسههای حاکم بر این بخش جهت حذف باقیمانده قاجار، فساد حاکم بر این دوره را به نمایش میگذارد و این مساله امکانی برای داستان پردازی جذاب را برای سریال ایجاد میکند.
نکته قابل تامل درباره سریال بازیهای آن است که نوسان زیادی در هر بازیگر دارد. از بازی اغراق شده اندیشه فولادوند تا بازیهای زیرپوستی فرخ نعمتی و حمید رضا آذرنگ که به نظر میرسد نیازمند هماهنگی بیشتر است زیرا گاهی برخی بازیها به شدت تداعی کننده تئاتر است و میزان اغراق آن تناسبی با تلویزیون ندارد.