سینما مثبت: پس از نمایش مستندی با عنوان برزخیها در جشنواره سینما حقیقت سال گذشته،واکنشهای مختلفی نسبت به موضوعی که این مستند به آن میپرداخت صورت گرفت.حالا یکی از مخاطبان سینما مثبت با نگارش مطلبی نسبت به فیلم برزخیها ساخته ایرج قادری واکنش نشان داده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری- تحلیلی سینمامثبت، برزخیها اردیبهشت سال ۱۳۵۹ ساخته و پس از مدتی کوتاه از آغاز اکران، نمایش عمومی آن متوقف و برای همیشه توقیف ش. این فیلم داستان گروهی از زندانیان را روایت میکرد که پس از فرار از زندان و هنگام خروج از مرز، با حمله دشمن به روستایی مرزی مواجه شده و اقدام به دفاع از کشور میکردند.
«شمیم کعبی» یکی از مخاطبان سینما مثبت با اشاره به نمایش مستند ساخته شده درخصوص توقیف برزخیها، نوشته است: «نمایش این مستند بهانهای شد تا به سراغ تماشای فیلم «برزخیها» بروم زیرا این مستند فضایی را هم در میان اهالی سینما پدید آورده بود که سازندگان آن برزخیهای اصلی مظلوم واقع شدهاند و هنر آنها دیده نشده است و… حال آنکه برزخیهای ساخته ایرج قادری فیلمی ضعیف،طولانی و غیرمنطقی است که حتی نسبت به آثار ساخته شده در دهه پنجاه نیز از نظر من ضعیفتر است.فیلم داستانی یک خطی دارد: عدهای خلافکار که از زندان فرار کردهاند هنگام خروج از مرز با حمله دشمن به کشور مواجه شده و ناگهان متحول شده و تصمیم به دفاع از کشور میگیرند و در نهایت هم در این راه کشته میشوند. این خط داستانی مملو از داستانهای زائد،قابل حدس و کم جان است.تحولهای آنی و لحظهای و شخصیتهای کم عمق و خلاصه هرآنچه در سینمای فیلمفارسی مرسوم بوده در این فیلم نمود دارد و البته کلیت فیلم به شدت از سینمای روز دنیا و دوره خودش نیز عقب است. کافی است این فیلم را با فیلم «راز سانتاویتوریا» با بازی آنتونی کوئین که ده سال قبل از برزخیها ساخته شده مقایسه کنیم تا بدانیم تفکر کارگردان فیلمفارسی ساز ایرانی تا چه اندازه نسبت به سینمای ده سال قبل از خود نیز عقب است.
فیلم البته مانند دیگر آثار فیلمفارسی مخاطب را به هیجانی لحظهای و آنی میآورد و حسی خوشایند اما کوتاه مدت ایجاد میکند؛ مانند مصرف نوشابه! اما توقیف فیلم در زمان خودش و با منطق آن دوره کار درستی بوده است. بهرحال دولتمردان جدیدی بر سر کار آمده بودند و فضای انقلابی نقطه مقابل دوره گذشته بوده و سینما هم یکی از مظاهر رژیم سابق تلقی میشد.اینکه چند بازیگر سینمای فارسی با گذاشتن ریش و نماز خواندن بخواهند تمام گذشته خود را تطهیر و مجدد به قهرمانهای سینما تبدیل شوند احتمالا نه خواسته سیستم بوده و نه اکثریت مردم. خطر دیگری هم وجود داشته و آن هم این بوده که در صورت تداوم نمایش این فیلم،سینمای دفاع مقدس به نام بازیگران فیلمفارسی سند میخورد.افرادی که با رقص و آواز به سینما آمده بودند حالا میخواستند با اسلحه تطهیر شوند.البته این فیلم نمیتوانسته معرف سینمای دفاع مقدس باشد و اگر قرار بوده چنین قهرمانهایی مردم را به دفاع از کشور تهییج کنند، قاعدتا تاریخ مصرف آنها محدود بوده است حال آنکه دفاع مقدس جنگی هشت ساله بوده و نقطه تمایز آثار ساخته شده توسط رسول ملاقلی پور، ابراهیم حاتمی کیا و… مساله «شهادت طلبی» و «معنویت» بوده که در برزخی ها اساسا نمود نداشته و قطعا ایدئولوژی حاکم بر برزخیها با طیف اصلی مردمی که به جبهه میرفتند تناسب نداشته و نمیتوانسته آنها را جذب کند.سینمای جنگ بیش از آنکه بخواهد با قهرمانهای فیلمفارسی پیوند بخورد نیازمند پیوند با مفاهیم عاشورایی بوده اما برزخیها چنین قابلیتی نداشته و اثری کاملا فرصت طلبانه بوده و نمیتوانسته طیف وسیعی از جامعه را اقناع کند. به همین دلیل حتی با دیدگاه امروز نیز توقیف این فیلم کار درستی در یک جامعه انقلابی بوده است.
سینما مثبت آماده انعکاس دیدگاههای افراد،سازمانها و نهادهایی است که نام آنها در این مطلب آمده است.
مطالب مرتبط: