سینمامثبت: انتشار نسخه اینترنتی فیلم سینمایی برادران لیلا در آخرین روزهای سال ۱۴۰۱ تلویحا ثابت کرد که مسوولان سینمای ایران تمایل چندانی به انعکاس تصویر واقعی جامعه در آثار سینمایی ندارند و با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند تلاش میکنند تا صرفا تصویری پاستوریزه از جامعه ایرانی در آثار سینمایی به نمایش درآید.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری- تحلیلی سینمامثبت، فیلم سینمایی برادران لیلا آخرین ساخته سعید روستایی جهانی داستانی را ترسیم کرده که در آن خانوادهای با چهار فرزند پسر و یک فرزند دختر درگیر مشکلات و مسائل گوناگونی هستند اما پدر خانواده به جای آنکه به فکر حل و فصل مسائل فرزندانش باشد، قصد دارد تا تمام سرمایه و پس انداز خود را صرف امری کم ارزش و موهوم کند تا برای یک شب افتخار بزرگی بر خانواده را نصیب خود نماید.
مدت زمان دو ساعت و نیمه فیلم بسیار طولانی است و تناسبی با آثار معمول سینمای ایران ندارد. فیلم در بخشهای مختلف وارد دیالوگ گوییهای طولانی شده و جملات مختلفی را از زبان قهرمانهای داستان بیان میکند که بیشباهت به متنهای اینستاگرامی نیست و از این جهت فیلم را از دایره «نشان دادن» دور میکند.صحنههای اضافی در فیلم کم نیست و مشخصا برخی ایدهها خام و ناپخته است. مثل نمایش صحنه دستشویی کردن پدر داخل سینک ظرفشویی که به دلیل عدم امکان نمایش واضح این صحنه و عدم درک بوی ادرار از سوی تماشاگر! فاقد تاثیر لازم است. یا در جایی دیگر که برادران مقابل مرکز خرید دختران زیبا را میبینند. حتی مواجهه علیرضا با دختر همسایه و نام فرزند دختر همسایه – علی – نیز بیش از حد کلیشهای و دستمالی شده است اما برخی ایدههای دیگر کارگردان بسیار در فیلم به بار نشسته مانند مواجهه علیرضا با بایرام در توالت یا این موضوع که تفکرات یک مُرده به زندگی آدمهای یک خانواده تعمیم پیدا کرده.
جهان داستانی مبهم فیلم
جهان داستانی فیلم نیز ممکن است برای مخاطب خارجی کنجکاوی برانگیز باشد اما برای مخاطب ایرانی قابل درک نیست که خاندانی با نام «جورابلو» که نمیتوانند افرادی ثروتمند باشند، در مراسمهای عروسی خود اینگونه درگیر تجمل باشند و بعد هم پنج عضو یک خانواده بدون توجه به رخدادهای سیاسی پس از روی کارآمدن ترامپ، اینگونه نسبت به نوسانهای قیمت سکه و ارز بیتوجه باشند.شاید این وضعیت میتوانست درباره خانوادهای شهرستانی صدق کند اما پذیرش این اتفاقها درباره خانوادهای تهرانی کمی بعید است.این نوع از جهانهای داستانی بیشتر مناسب فیلمهای کمدی و فانتزی است تا آثار جدی و در اثری مانند برادران لیلا مانع از ارتباط راحت و صریح مخاطب با اثر است.
چرا برادران لیلا توقیف شد؟
روستایی در آخرین فیلم خود تلاش کرده داستان بگوید و وارد مناسبات قهرمان پردازانه شود. فیلمنامه طولانی او البته دارای اوج و فرود و گره گشایی و گره افکنیهای مختلف است و مخاطب را با دلهرههای شخصیتهایش همراه میکند. در پایان هم با یک پایان بندی امیدوارانه به انتها میرسد و به سراغ نمایش تلخکامی مکرر نمیرود.
فیلم میتوانست یک اثر اخلاقی – اجتماعی باشد و بازتابی کامل و قابل درک از دورانی که اقتصاد ایران به واسطه رفتارهای ترامپ دچار چالش شد اما ظاهرا مسوولان ممیزی سینمای ایران عادت دارند تا به شیوه سینمای ایران در دهه شصت، با عینکهایی خاص به تماشای آثار سینمایی نشسته و مثلا برای شخصیتی مانند اسماعیل جورابلو به عنوان پدر خانواده،تعابیر فرامتنی بتراشند و خانه را نمادی از ایران ببینند و ترانه علیدوستی را هم لابد نماینده جنبش زن،زندگی،آزادی! اینکه در شورای ممیزی سازمان سینمایی برای خانهای ویران که یخچال ساید بای ساید دارد،خانهای که سه درب برای ورود و خروج دارد، فروختن دار و ندار برادران لیلا برای خرید بخشی از یک توالت، مردی با شش بچه که مجبور است شبها عرق بخورد تا راحت بخوابد و سایر کنایههای فیلم چه تعابیری تراشیده شده؛ مسالهای است که میتواند به اندازه خود فیلم جذاب باشد.این نوع نگاه نمادگرایانه و جست و جو به دنبال تعابیر فرامتنی در اثر و احتمالا مخالفت با سیگار کشیدن لیلا دختر خانواده هم احتمالا همان چیزی است که باعث شده این فیلم دچار توقیف شود و سپس نسخه غیررسمی آن اینگونه از خانه هشتاد میلیون ایرانی سردربیاورد والا بدون این تعابیر و نگاه عجیب و غریب، برادران لیلا صرفا یک فیلم اجتماعی داستان گو و برداشتی از یک مقطع تاریخی کشورمان است که البته مسوولان سازمان سینمایی تمایلی به انعکاس این میزان صراحت داخل فیلمها ندارند و آثار گُل و بلبلی را ترجیح میدهند اما سینما همیشه مسیر خود را طی میکند بیاعتنا به آنچه که مسوولان سینمایی تمایل دارند تا طی کند و احتمالا در سالهایی نه چندان دور، برادران لیلا نیز سرنوشتی مانند فیلم آدم برفی داوود میرباقری پیدا خواهد کرد و نمایشهای متعددی حتی از تلویزیون خواهد داشت.
سینما مثبت آماده انعکاس دیدگاههای افراد،سازمانها و نهادهایی است که نام آنها در این مطلب آمده است.