سینما مثبت: کمپینِ مطالبه گریِ اهالیِ مستند توسط جمعی از مستندسازانِ کشور ایجاد شد.انتشار مطالبی که بیانگر خواسته ها و بایسته های سینمای امروزِ مستند است، موجی از واکنش‌های مثبت را در میان اهالی مستند پدید آورده و امید می‌‌رود مدیران فعال در حوزه‌های ساخت و سفارش مستند واکنشی منطقی به خواسته‌های به حق این مستند سازان داشته باشند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری- تحلیلی سینمامثبت، گروهی از مستندسازانِ کشورمان طی ماه های اخیر نسبت به فضای بسته در تلویزیون،مراکز مرتبط با مستندسازی در دستگاه‌های مختلف، وزارت ارشاد و… اعتراضات گسترده‌ای را مطرح کردند. خبرنگار ما جهت اطلاع از کم و کیف این مباحث، با تعدادی از مستندسازان گفتگو کرد تا در جهتِ رساندنِ صدای اهالی این صنف محجوب، موثر باشد.
البته سینما مثبت از آنجا که همواره به مباحث استراتژیک فرهنگی و هنری می‌پردازد، با اذعان به رسالت اصلی خبرنگاری و گردش آزاد اطلاعات در جامعه، اقدام به انتشار اخبار مربوط به راه اندازی کمپین مطالبه گری اهالی مستند نموده است.
تشکیل دهندگان این کمپین تازه تاسیس که در حال دعوت از تمام فعالانِ سینمای مستند در سطح کشور است، در یادداشتی نوشته اند: طی ماه های اخیر، مطالباتِ طیف های متفاوت و متنوعِ مستندسازان، بیشتر از گذشته مطرح گردیده و گفتگو‌های کارشناسی و نقدهای سازنده، انعکاس بسیار خوبی در محافل و مجامع مختلف داشته‌است که به بعضی موارد اشاره می کنیم.
لازم به یادآوری است که اطلاقِ سینمای مستند، شاملِ یک مرکزِ خاص نیست؛ بلکه تمامیِ دستگاه ها، ارگان ها، سازمان های دولتی، نیمه دولتی و تحت پوششِ نهادهای حکومتی که در زمینه تولید فیلم‌های مستند گام برمی‌دارند را در بر می‌گیرد. از این رو، فقط در صورت لزوم نام می‌بریم و درباره سایر مراکز و ارگان ها، تنها به مصادیق می پردازیم. این مطلب با حذف بخش‌هایی از آن به شرح زیر است:
دعوت از مستندسازان برای به اشتراک گذاشتن دیدگاه‌های خود
مجددا از همه دست اندرکاران و صاحب نظران دعوت می کنیم در موردمشکلات و موانع موجود در سینمای مستند ایران دیدگاه های خود را به اشتراک بگذارند تا علاوه بر گفتگوی تخصصی و صنفی، در جمعبندی های آتی فهرست مطالبات به اطلاع مدیران دستگاه ها برسد. اشراف اهالی مستند در این زمینه، بهترین منبع اطلاعاتی است که زمینه بررسی کارشناسانه مسائل سینمای مستند کشور را فراهم می‌کند. خوشبختانه تحقیقات مفصلِ دکتر خالقی سروش، درباره آسیب شناسی سینمای مستند ایران و چالش ها و راهکار های آن، در حال انجام است که یقینا نتایج مهم و موثری برای اهالیِ مستند در بر خواهد داشت. جا دارد از دوستانی که پیش از این نظراتشان را در اختیار مان قرار دادند صمیمانه قدردانی کنیم.
مطالبه‌های به حق مستندسازان
عده‌ای مستندسازی را منحصر به دو مجموعه می دانند؛ یکی صدا و سیما و دیگری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی (وزارت ارشاد).گرچه سازمان ها و نهادهای دیگری هم بطور مستقیم و گسترده، تحت عنوان تولید فیلم مستند فعالیت می‌کنند اما یکی از مراکز مهم و راهبردی در سینمای ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. این مرکز که زیرمجموعه سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، بلحاظ قانونی موظف به اجرای بخشی از سیاست‌ها و برنامه‌های دولت در حوزه فیلم مستند شناخته می‌شود. با توجه به تغییر دولت و درنتیجه تعویض مدیریت در وزارت ارشاد و سازمان سینمایی و همچنین دگرگونی در سیاست ها و برنامه های این نهادها نسبت به دولت قبل، مطالبه به حق جامعه مستند سازان کشور درباره الزامات تغییر و تحول در حوزه مستند امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است.
عملکرد غیرقابل دفاع تلویزیون در حوزه مستندسازی
مجموعه دیگری که هم به لحاظ وسعتِ کاری و هم بودجه دولتی، فعالیت گسترده‌ای دارد، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. اخیرا ریاست این سازمان تغییر کرده و طبق روالِ معمول، مدیرانِ میانی و زیر مجموعه های تلویزیون در حال تغییر و دگرگونی است. عملکرد غیر قابل دفاعِ تلویزیون که از اموال مردم اداره می شود، همواره از سوی عموم مستندسازانِ کشور مورد بحث و انتقاد بوده است.
این همزمانی، در تغییرِ مدیران دولتیِ نظام در وزارت ارشاد و صدا و سیما باعثِ ظهورِ فرصتی استثنائی شده تا مستندسازانِ کشورمان مطالباتِ زمین مانده و بر حق خود را مجدانه و در حرکتی فراگیر پیگیری کنند. مطالبات بحق و تعلل بیجایِ مسئولین، موجب نگرانی های جدیِ مستندسازان کشور شده است. سال هاست این مطالبات صنفی مغفول مانده و هیچ نهاد و مرجعی به این معضل کهنه رسیدگی نکرده است.
لزوم اصلاح مسیر آلوده و غلط
بودجه های کلان و سرگردان، موضوعی بسیار حائز اهمیت است؛ مبالغی که از جیبِ مردم تحت عنوان بودجه مستندسازی هزینه می گردد اما شاملِ عموم مستندسازان (حتی چهره های قدیمی) در اقصی نقاط کشور نمی‌شود و فقط تعداد قلیلی در تهران، با نفوذ و رانت از آن منفعت می‌برند. اغلب سازمان‌ها و نهادها و مجموعه‌ها که با ترفند خاصی بودجه عمومی را با خیالِ راحت و بطور پنهان خرج می کنند، به هیچ جا پاسخگو نیستند و دیگران را به حلقه‌های رفاقتی خود راه نمی‌دهند. جامعه مستندسازان کشور خواستارِ اصلاح این مسیر آلوده و غلط است و مداوایِ این اپیدمی را از وظایف مسئولان و سیاستگزاران می داند.
افزون بر مطالب مذکور، چالش های متعددی در سطح کلانِ سینمای مستند ایران وجود دارد که علاوه بر قصور برخی از مدیرانِ نالایق دستگاه های مختلف، ثمره غفلت ها و کم کاری های تشکل ها و صنوفِ ناکارآمد است.
بحث مستند نیمه کاره ماند
در ماه‌های اخیر، نهضتِ باور و بیداریِ نوینِ مستند سازان ایران منسجم تر از قبل، بخشی از مطالبات به حق را مطرح ساخت و از ظرفیت‌های دسترسی و ایجاد گفتگو با همکاران در شبکه های اجتماعی استفاده نمود که در همه گروه ها و کانال های مرتبط با اهالیِ مستند با استقبال روبرو شد. لکن مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تمامیِ پست‌ها و نقدها به سینمای مستند را (از افراد متعدد) در گروه تلگرامیِ “بحث مستند” که توسط این مجموعه اداره می‌شود پاک کرد تا روشنگریِ جدید در بین اهالیِ مستند را بی اثر کند. این بی صبری و بی حوصلگیِ مسئولان مرکز گسترش، مسبوق به سابقه است و فضای محدود و بسته این مجموعه سال هاست که با دست به دست شدنِ میزهای مدیریت، بدین منوال اداره می شود. مستند سازان که انتظارِ چنین واکنشِی را نداشتند، هنگامی که بی‌طاقتی متولیان این مرکز را دیدند، اقدام به تشکیل این کپین کردند.
با نگاه مثبت امیدواریم
شایان ذکر است که مطالبات – به حق – مستندسازان به تفکیک و مرتبط با هر سازمان و نهاد ومجموعه‌ای، منسجم و جداگانه مطرح می گردد. بعلاوه عزمی جدی و عمومی در راه است تا مسائل متعددِ درون صنفی حل و فصل شود.
قطعا کسانی هستند که طبق عادت همیشگی، آیه یاس می خوانند اما اراده “جمع” بر این است که با نگاه مثبت امیدوار باشیم و از بی مهری ها و کارشکنی ها دلسرد نشویم. دورانِ قبلیِ مراکز و دستگاه ها برای رفتارهای کلیشه ای و نخ نما با جامعه مستندسازان کشور به اتمام رسیده و این حرکت، به عقب برنمی گردد. طیف های مختلف و متنوع مستندسازان، این بار نه برای یک قرارداد و یک فیلم، بلکه برای صیانت از منافع عمومیِ این صنف در سطح کشور برخاسته اند.
یاران و همراهان عزیز، حجم کار زیاد است. صبر و حوصله و پشتکار و مداومت، ابزارِ آشنا و همیشگیِ شماست. شما فیلم های مهم و سختی را ساخته اید و امتحان پس داده اید، افتخارات زیادی را کسب کرده اید؛ اکنون برای تجدید بنایِ صنفی بزرگ، وقت بگذارید تا منافعِ جمع “نهادینه” شود و کاری که سال ها قبل باید صورت می گرفت، امروز شکل گیرد.
بدون تعارف می گوییم با کسانی که قصد تخریب و تضعیف دارند، مقابله به مثل نمی‌کنیم. رعایتِ اخلاق حرفه ای، نخستین درسِ مستندسازی است؛ اما صمیمانه دست همه همراهان و همدلان را به گرمی می فشاریم.
سوتفاهم های دیگران را برایشان توضیح می دهیم تا قضاوت نکنند و از همه پیشنهادها و راهنمایی های دلسوزانه استقبال می‌کنیم. این پرونده مفتوح است و با کمک و عنایت شما تکمیل می گردد.
سینما مثبت آماده انعکاس دیدگاه‌های افراد،سازمان‌ها و نهادهایی که نام آن‌ها در این مطلب آمده درباره مطلب مذکور است.
دوستداران سینمای مستند ایران می توانند از طریق لینک زیر به این کمپین بپیوندند: https://t.me/ahalimostanad
نویسنده: امیر استادی
