سینما مثبت: تاریخ معاصر در سال های اخیر به شدت مورد توجه قشر جوان و اهل مطالعه کشور قرار گرفته و بر همین اساس محتواهای متعددی در این خصوص در قالب فیلم مستند، داستانی،پادکست و… تولید و عرضه شده است. مستند کودتای 53 ساخته تقی امیرانی از معدود آثاری است که با زبانی ساده و روان، ابعاد جالبی از این اتفاق را روایت می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، فیلم تقی امیرانی اثری با ابعاد مستندهای پُرهزینه این سال ها نیست و کاملا معلوم است فیلم با تکیه بر توانایی کارگردان و حتی گاهی با ابزارهای بسیار ساده و معمولی ساخته شده است. در سال های اخیر گرایشی در تولید فیلم مستند پدید آمده که طی آن برخی سازمان ها و نهادها با صرف هزینه های چند صد میلیونی و با بهره گیری از انیمیشن و دیگر قالب های رایج تولید آثار چند بعدی، فیلم هایی تولید کرده اند که فیلم بوده اما مستند نبوده و به جای آنکه نگاهی پرسشگر به عنوان مستند ساز با سوژه مواجه شود، مقداری تصاویر کمیک استریپ گونه، ساختار فیلم را شکل داده است.
اما تقی امیرانی که احتمالا چنین ابزاری را در اختیار نداشته، برای پیشبرد مستند خود به ابزارهایی ساده و البته موثر بسنده کرده است که یکی از آن ها کاغذهای پشت چسبی موسوم به استیکر است که در بخشی از فیلم نحوه استفاده از آن را به تصویر کشیده و اتفاقا به خوبی ایده او را به مخاطب معرفی کرده است.
فیلم چند امتیاز و حُسن جدی و اساسی دارد. اول اینکه نقطه ای تاریک در ماجرای کودتای 28 مرداد را یافته و آن را حسابی پرورانده است. این موضوع حضور فردی بریتانیایی به نام نورمن داربی شر در فرایند این کودتا است که طی سال های گذشته هیچ اثری از او نبوده و حتی مصاحبه او از روند برنامه ای تلویزیونی با این موضوع حذف شده است. فیلم در جایی قلاب خود را برای مخاطب می اندازد که مشخص می شود داربی شر از همه جا حذف شده است.
ویژگی دیگر فیلم روایتی درست از نحوه کشته شدن افشار طوس رییس پلیس دکتر مصدق است که در آثار زیادی نام او برده شده اما ماجرای قتل او به شکل دقیق باز نشده که فیلم با نمایش روزنامه های آن دوره این موضوع را کاملا تبیین می کند و دلیلی محکم برای لعن و نفرین مخالفان مصدق فراهم می آورد.
روایت فیلم هرچه به پایان نزدیک تر می شود، ریتمی تُندتر می یابد. دخالت مستند ساز در روند مصاحبه با جایگزینی فردی جهت مصاحبه به جای نورمن داربی شر بسیار منطقی و جذاب فیلم را پیش می برد. فیلم ساز حتی به صورتی زیرکانه دیدگاههای منفی درباره مصدق را از زبان اردشیر زاهدی نیز بیان می کند و در مجموع با مسیر طولانی و پُر فراز و نشیبی که از زیر زمین خانه ای در پاریس تا آرشیوهای سری لندن و تهران و سپس آلمان پشت سر می گذارد، سیلی جانانه ای به مخاطب خود می زند آنجا که مخاطب درمی یابد ساقط کردن یک حکومت ملی با چه رقم اندکی محقق شده و قیمت وطن فروشی در این کشور تا چه میزان نازل بوده است!
