سینما مثبت: یک منتقد درباره وضعیت ساخت فیلم و سریال‌های پلیسی در ایران و همچنین سختی‌های آن سخن گفت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، رضا استادی منتقد سینما، درباره فیلم و سریال‌های پلیسی ایران به خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: وظیفه ذاتی پلیس تأمین امنیت است و ساخت فیلم در اولویت‌های بعدی این نیرو قرار دارد. از آنجا که تجهیزات پلیسی در ایران فقط در اختیار پلیس است، ما سریال و فیلم‌هایی پلیسی مشابه با آنچه در خارج از کشور ساخته می شود را نمی توانیم داشته باشیم.
وی افزود: تولید فیلم پلیسی چه به لحاظ تامین امکانات و تجهیزاتی که باید در اختیار فیلمساز قرار بگیرد و چه بستن خیابان، آوردن بدلکار و… بسیار گران است. حال اگر در رأس پلیس افرادی حضور داشته باشند که به کار‌های فرهنگی علاقه‌مند باشند، این آثار تولید می شود. اما اگر خود ریاست مجموعه علاقه‌مند نباشد، اساساً تولید فیلم پلیسی به خدماتی که این نیرو به جا‌های مختلف می دهد و در قبالش هزینه دریافت می کند، تبدیل می شود.
استادی با اشاره به ساخت فیلم پلیسی اظهار کرد: فیلمسازانی که در فیلمشان سکانس پلیسی دارند، فیلمنامه را به موسسه ناجی هنر می‌برند، آنجا یکسری مشاوره به آن‌ها داده می شود و تجهیزات هم در اختیارشان قرار می دهند. به طور مقطعی مثلا در هفته نیروی انتظامی، پلیس پیشگیری از مواد مخدر، یکسری آثار را تولید می کند و نمایش می دهد. باید دقت کرد که در این آثار، خود پلیس سفارش دهنده است یعنی اینطور نیست که کسی فیلمنامه پلیسی خیلی خاص ارائه کند و در موسسه ناجی هنر مورد پذیرش قرار بگیرد. درواقع همه چیز در فیلم ها، در محدوده کوچکی اتفاق می‌افتد.
وی افزود: اسپانسر تولید فیلم و سریال‌های پلیسی در خارج فقط پلیس نیست. برخی از این سریال‌ها برای تبلیغ خودرو‌ها توسط شرکت‌های خودروسازی ساخته می شوند. بخشی از هزینه را هم پلیس می دهد. ضمن اینکه وقتی این آثار ساخته می شوند، قابلیت عرضه و فروش بین المللی دارند که خود این یک پلان درآمدی است، اما آثاری که در ایران ساخته می شود، عمدتا در تلویزیون خودمان نمایش داده می‌شود. معدود کار‌هایی مانند سریال «خواب و بیدار» در شبکه‌های برون مرزی هم مورد استقبال واقع شده اند.
این منتقد با بیان اینکه هر فیلمی که ما می سازیم بیشتر نماد ترویجی به دنبال دارد و سعی می کند بر نقش امنیت تاکید داشته باشد، گفت: مفاهیم این آثار کلی، نمایشی و جهانی نیست بلکه بیشتر کار‌های فرهنگی است که به جای ارائه در قالب مقاله یا کتاب، در قالب سریال یا فیلم بیان می شود.
وی ادامه داد: کار‌های پلیسی که در ایران تولید می شوند، عمدتا اقتباس از آثار خارجی هستند یعنی اگر کسی مناسبات و روابط پلیس در ایران را بشناسد، خیلی نمی تواند این فیلم‌ها را با پلیس ایران تطبیق دهد. در نهایت این آثار بومی هستند و برای یک مخاطب در پاکستان، عراق و… جذابیت ندارند، زیرا شامل محتوای اکشن و هیجان خاص نیستند.
استادی درخصوص هماهنگی‌های لازم برای ساخت فیلم پلیسی گفت: من خودم برای مستندی که می ساختم، علاوه بر هماهنگی با پلیس باید با شهرداری و سازمان‌های مختلف هم هماهنگ می کردم. مشخصا بخشی از فیلم پلیسی در خیابان اتفاق می‌افتد، بنابراین بستن خیابان، هماهنگی ماشین‌ها و… کار‌های سختی هستند. در نتیجه آثار پلیسی به آپارتمان و نهایت چند سکانس تیراندازی محدود می شود. اکثر فیلمساز‌ها اگر ضرورتی برایشان وجود نداشته نباشد، سراغ این پروژه‌ها نمی روند.
وی ادامه داد: قطعا فیلمنامه و داستان پلیسی خوب داریم، اما در فیلم‌های پلیسی و جنگی، امکانات حرف اول را می زند. شما می‌توانید نیم ساعت از یک فیلم را در یک اتاق، دفتر یا محیط بسته بسازید، اما باید یک سوم را به اتفاقات پلیسی، تیراندازی، دستگیری و… اختصاص دهید که همه این‌ها هزینه دارد و از آنجا که فیلمساز‌ها در قبال تجهیزات هزینه پرداخت می‌کنند، دیگر اجباری برای پلیس نیست که خودش هم بخواهد وارد این عرصه شود.
این منتقد اظهار کرد: در فیلم‌های ساخته شده یک روایت هالیوودی از زندگی شخصی نیرو‌های پلیس ارائه شده و هنوز هم جای یک روایت ایرانی از زندگی واقعی یک پلیس در سینما و تلویزیون خالی است. کلیشه‌ای که الان وجود دارد، پلیسی است که درگیر مسئله خانوادگی می‌شود، با همسر و فرزندش مشکل دارد و بین این موارد در نهایت، ماموریت را انتخاب می کند. اتفاق‌هایی که در یک کلانتری تا یک ماشین گشت و یا پاسگاه مرزی می‌افتد، تماما می تواند موضوع یک سریال باشد. اما گرایش پلیس به ساخت فیلم‌هایی با محوریت پیشگیری است. مشخصا در زمینه مواد مخدر، آشنایی مردم با مواد مخدر جدید و پیشگیری از آن دغدغه پلیس بوده است.
وی افزود: ما محصولات تلویزیون و سینما در حوزه اکشن را از جای دیگر تامین می‌کنیم. اینکه فیلم‌های پلیسی خوب داشته باشیم خیلی خوب است، اما از آنجایی که فیلمساز‌ها با ساختار نظامی مواجه هستند و در ساختار نظامی هم فرماندهی حرف اول و آخر را می زند، گرایش به ساخت فیلم به ساختار کلی مجموعه پلیس بستگی دارد. مثلا در یک دوره‌ای جشنواره پلیس داشتیم؛ بنابراین تا راس ناجا تمایلی به این کار نداشته باشد هیچ کار خاصی در این زمینه اتفاق نمی‌افتد.
استادی گفت: وقتی محصولی را از منبع خارجی تامین می‌کنیم، آن تصویر در ذهن ما غلبه پیدا می کند. یعنی وقتی ما فیلم و سریال پلیسی خارجی می‌بینیم، تصورمان از پلیس آن‌ها بسیار خوب و درجه یک است. این یعنی، تصویر واقعی از پلیس خودمان در ذهن ما شکل نمی گیرد. قطعا این مشکل جدی است. قطعا فیلم و سریال‌هایی که در زمینه مواد مخدر در سال‌های گذشته ساخته شدند، آگاهی‌های بسیار خوبی به مردم دادند. اگر در حوزه‌های دیگر هم فیلم‌های واقعی ساخته شود، تاثیرات مثبت خواهد داشت و در حال حاضر فقدان این فیلم‌ها به خوبی حس می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل جرائم سنگین حوزه سایبری، نبود کار درست فرهنگی است، ادامه داد: در حال حاضر پلیس فتا با حجم بسیار زیادی از مراجعه کننده عادی مواجه است. اما کار شاخص و جذابی در این زمینه نداریم. عمده اطلاع رسانی پلیس در این خصوص، در قالب مصاحبه و اعلام خبر بوده است. درصورتی که اگر یک کار موثر نمایشی تولید شود، قطعا حجم ورودی کمتری را به پلیس شاهد خواهیم بود.
