سینما مثبت: رضا استادی، منتقد تلویزیون درخصوص سهم برنامه های طنز و آگاهی‌دهنده تلویزیون در روزهای قرنطینه خانگی می گوید: بیش از یک دهه است که تلویزیون از زندگی مردم حذف شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، شبکه‌های مختلف تلویزیون در روزهایی که به دلیل شیوع کرونا بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند در خانه بمانند، بر پخش برنامه‌های طنز و فیلم‌های سینمایی افزوده است. با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بسیاری از مراکز و ارگان‌ها از جمله مدارس و دانشگاه‌ها، کنداکتور برنامه‌های تلویزیونی هم با تغییراتی همراه شده است.
نباید توقع زیادی از تلویزیون داشت
آیا تلویزیون در این روزها که بسیاری از مردم در قرنطینه خانگی به سر می‌برند، مرجع سرگرم‌کننده و آموزش‌دهنده برای مردم به شمار می‌رود؟ رضا استادی، منتقد تلویزیون در این باره به خبرنگار روزنامه قدس می‌گوید: بیش از یک دهه است که تلویزیون از زندگی مردم حذف شده و بخش اندکی از مردم هستند که تلویزیون برای آن‌ها رسانه مورد وثوق است و اغلب مردم صرفاً بیننده برخی بخش‌های خبری، چند برنامه زنده و تعدادی برنامه نمایشی از این رسانه هستند و اساساً تلویزیون دیگر نقشی در فرهنگ جمعی مردم ندارد، اما در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، این رسانه نقشی پررنگ در جامعه ایرانی و وحدت‌بخشی به مردم داشت.
استادی این توقع که تلویزیون در روزهای قرنطینه خانگی مردم، ابزار خوبی برای سرگرمی و آموزش باشد را توقع نابجایی دانسته و توضیح می‌دهد: نیروهای اثرگذار و محبوب مردمی در تلویزیون حضور ندارند و این رسانه عملاً به سازمانی برای پرداخت حقوق به چند ده‌هزار کارمند و توزیع درآمد نفت میان بخشی از جامعه تبدیل شده است.
شاهد تولید خلاقه و کار ویژه‌ای از سوی تلویزیون نبودیم
وی می‌افزاید: تلویزیون در مواجهه با شرایط روانی پیش آمده در جامعه نمی‌تواند کاری انجام دهد و این توقع که وسیله‌ای سرگرم‌کننده برای مردم در قرنطینه خانگی است، توقع زیادی است. صدا و سیما در مدت دو هفته‌ای که مردم در قرنطینه خانگی به سر می‌بردند، نتوانست کار خاصی انجام دهد و تنها به برنامه‌های روتین همچون خبر و برنامه‌های آموزشی بسنده کرد که از پزشکان دعوت می‌کرد تا درباره راه‌های پیشگیری از کرونا صحبت کنند. این جزو برنامه‌های عادی تلویزیون به شمار می‌رود و تلویزیون کار ویژه‌ای در این زمینه انجام نداده است. البته به واسطه آنکه تلویزیون رسانه مناسبی است، کرونا هم می‌تواند یک مناسبت تلقی شود که تلویزیون با آن خود را تطبیق می‌دهد، اما این تطبیق هنرمندانه و خلاقانه نیست.
وی با تأکید بر اینکه در این مدت شاهد تولید خلاقه و کار ویژه‌ای از سوی تلویزیون نبودیم، خاطرنشان می‌کند: تلویزیون از چهره‌های مردمی و محبوب خالی شده و فقدان این چهره‌های مؤثر که حرف و نظرشان برای مردم مهم باشد، در این ایام به شدت احساس می‌شود. افرادی همچون عادل فردوسی‌پور که اگر از مردم می‌خواست در خانه بمانند یا رفتارشان را نسبت به هم اصلاح کنند، قطعاً حرفش در میان مخاطبان اعتبار و اثر داشت.
دست تلویزیون خالی است
استادی با اشاره به بازپخش تعداد زیادی از سریال‌های قدیمی در شبکه‌های مختلف می‌گوید: دست تلویزیون در این روزها خالی است و برای اینکه آنتن خود را پر کند و جنبه سرگرمی هم داشته باشد به بازپخش سریال‌های طنز متوسل شده است. برنامه‌های آموزشی هم مانند دهه ۶۰ که شرایط جنگ بود و آن زمان هم برنامه‌های آموزشی از تلویزیون پخش می‌شد، با ساختاری بهتر در مقایسه با آن دوران پخش می‌شود. امروز شبکه‌های اجتماعی رقیب جدی تلویزیون هستند و در این حوزه فعالیت‌های مختلفی انجام می‌شود.
این منتقد حجم قابل‌توجهی از برنامه‌های تلویزیون درباره کرونا را لوث شده و بی‌مزه توصیف کرده و می‌افزاید: بارها در تلویزیون از عبارت میهمان‌ناخوانده برای ویروس کرونا استفاده می‌شود، اما میهمان برای ما ایرانی‌ها ذاتاً موجودی عزیز است که گاهی با دعوت می‌آید و گاهی بی‌دعوت، اما بی‌دعوتش هم عزیز است و این تعبیر برای یک بیماری خوب نیست. در همین ایام گزارش‌های لوس و بی‌مزه‌ای دیدم که مثلاً در گفت‌وگو با پرستاران گرفته می‌شود و پرسش یک بچه خردسال را از آن‌ها می‌پرسند که نمی‌ترسی کرونا بگیری؟ در حالی که هر شغلی اقتضائات و شرایط ویژه خودش را دارد و قاعدتاً پرستار به واسطه اقتضاهای شغلی‌اش در بیمارستان است و می‌توان با خلاقیت، پرسش بهتری از او پرسید. حتی تلویزیون نمی‌تواند در چنین شرایطی پرسش مناسبی طراحی کند، چون همه‌چیز را به شوخی گرفته است. در چنین شرایطی از تلویزیون نمی‌توان توقع داشت که مرجعیت داشته باشد و برای مردم هم سرگرمی ایجاد کند، هم به آن‌ها آموزش دهد و هم بر جامعه تأثیر بگذارد.
به گفته استادی، محتوایی که در فضای‌مجازی در دسترس است، خروجی رسانه‌های مختلف و نظرات بی‌واسطه مردم است و مردم در این فضا تولیدکننده محتوا هستند و به همین دلیل این فضای‌مجازی، مکان مناسبی برای تأمین اطلاعات مورد نیاز در این روزهاست.
وی با بیان اینکه مردم بلد شده‌اند تا در مواقع اینچنینی خودشان مشکلات خودشان را حل کنند، یادآور می‌شود: همان‌طور که سیستم بهداشت ما نمی‌تواند ماسک و محلول ضدعفونی‌کننده را به درستی در میان مردم توزیع کند، به همان نسبت هم تلویزیون نمی‌تواند برنامه‌های سرگرم‌کننده و آموزشی مؤثری برای مردم داشته باشد. البته ما کشوری هستیم که تعطیلات اینچنینی در طول سال زیاد داریم و به همین دلیل مردم باید در چنین ایامی، تدابیر لازم را برای خودشان بیندیشند و مثلاً بخشی از ایام را به استفاده از VOD ها بپردازند و بخشی از زمان خود را صرف مطالعه کنند. یقیناً در چنین شرایطی نمی‌توان به تلویزیون امیدوار بود که کار خاصی برای مردم انجام دهد.
منبع: روزنامه قدس ـ 22 اسفند 98
