سینما مثبت: سیزدهمین جشنواره فیلم مستند سینما حقیقت روز گذشته در پردیس چارسو کار خود را آغاز کرد. این جشنواره فضای مناسبی برای مشاهده تولیدات مستند سینمای ایران در یکسال گذشته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، جشنواره سینما حقیقت خلوت تر از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده است و دیگر خبری از تراکم انبوه مخاطبان پشت درهای سینماهای نمایش دهنده نیست و به دلیل شرایط خاص این جشنواره همچون الزام به خرید بلیت، بخش عمده ای از مخاطبان سال گذشته ریزش کرده اند.
روز گذشته خبرنگار سینما مثبت به تماشای دو فیلم مستند حاضر در این رویداد نشست. روزگار یک چهل ساله به کارگردانی امین قدمی فیلمی بود که با موضوع مفاسد اقتصادی و چگونگی شکل گیری آن تولید شده و ساخت آن دو سال طول کشیده بود.این مستند روایتگر قصه فیلم سازی است که در چهل سالگی و در میانه چند فعالیت جاری و روزمره تصمیم می گیرد فیلمی درباره فساد در اقتصاد ایران بسازد. مطابق رویه معمول در چنین فیلم هایی، او به سراغ تعدادی از کارشناسان حوزه اقتصاد از جمله روزنامه نگاران و سپس یک جمعیت مبارزه با فساد می رود تا از زبان آن ها راوی ساختارهای فساد زا در اقتصاد ایران باشد.
فیلم در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تهیه شده است و در مجموع چیزی بیش از آنچه به طور روزمره درخصوص فساد در صفحات روزنامه های محافظه کار و حاکمیتی مطالعه می کنیم ندارد. علت هم این است که کارگردان سنگی بزرگ برای زدن برداشته و قصد دارد کل مسئله فساد در اقتصاد ایران را یک فیلم به تصویر بکشد. موضوعی که نیازمند ساختاری چالاک، موجز و پویا است اما این مستند فاقد آن است و بیشتر دوربین با حضور در دفتر چند روزنامه نگار قصد دارد این مسئله را به تصویر بکشد. گفت و گو با کاظم پالیزدار رئیس ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی نهاد ریاست جمهوری نیز کمک چندانی به فیلم نکرده است. حتی حضور در جلسه هماهنگی بانک مرکزی نیز نمی تواند ریتم یکنواخت و خسته کننده فیلم را که بیشتر به گفتار متن متکی است، جذاب کند. البته فیلم ایده های خوبی دارد. پرداختن به بحث دارو و پیگیری این موضوع یکی از نقاط قوت فیلم است و ای کاش فیلم ساز به جای پرداختن به مطالب گوناگون، یکراست به سراغ این موضوع می رفت و کل روایت فیلم را بر این مسئله متمرکز می کرد.
ایراد دیگر فیلم این است که مانند اغلب مستندهای سفارشی، از فضای مصاحبه با اقشاری خاص خارج نمی شود و دوربین هیچ گاه کف جامعه را نشان نداده و این بخش از جامعه را لمس نمی کند. به عبارت ساده تر، این مسئله نشان داده نمی شود که فساد چه بلایی بر سر طبقات مختلف جامعه می آورد و به همین دلیل، امکان ارتباط حسی با این مسئله فراهم نمی شود.
کارگردان در ساخت این فیلم به سراغ نهادهای قانونی نرفته و فقط در پایان فیلم جمله ای را اضافه کرده که نهادهای قانونی و خیلی جاهای دیگر حاضر به همکاری با سازندگان فیلم نشدند. در نهایت اینکه لحن فیلم به شدت محافظه کارانه است و به جز پرداختن به بحث دارو، نقطه قوت دیگری ندارد زیرا حق مطلب را ادا نمی کند. البته ایده پایانی فیلم نیز جذاب است جایی که مستند ساز در پایان مراحل ساخت فیلم، در نهایت به شمال کشور می رود و به چراندن غاز به عنوان فعالیتی جدید مشغول می شود. یکی از نکات این فیلم حضور مسعود کاظمی روزنامه نگار روزنامه شرق در بخشی از این اثر بود. کاظمی هم اکنون به دلیل محکومیت در یک پرونده امنیتی در زندان به سر می برد. همچنین سیف الله یزدانی دیگر روزنامه نگار حاضر در این فیلم نیز چندی پیش فوت کرده است!
آسوده بخواب کوروش ساخته علی فراهانی از محصولات موسسه سفیر فیلم است؛ موسسه ای که در سال های اخیر فعال شده و مروج گفتمان انقلاب اسلامی در حوزه فیلم سازی است. این مستند در بخش خارج از مسابقه نمایش داده شد. فیلمی که بر پایه تصاویر آرشیوی و همچنین مصاحبه با چند کارشناس ساخته شده و روایتگر قصه پُر درد جدایی بحرین از ایران است. آسوده بخواب کوروش مستند خوش ساختی است و به واسطه حجم بالای تصاویر آرشیوی و نیز بهره گیری از تصاویر انیمیشن، موضوع مورد نظر خود را به خوبی به مخاطب منتقل می کند. در لابلای تصاویر آرشیوی برخی تصاویر از فیلم ها و سریال های ایرانی هم گنجانده شده به اضافه مقداری موسیقی که از فیلم های دیگر ظاهرا قرض گرفته شده و متعلق به خود فیلم نیست! گذشته از زمان طولانی آن ایراد دیگری نمی توان به این اثر مستند گرفت. مستند ساز هم نگاه جست و جوگرانه ای دارد. اگر فیلم ساز این امکان را پیدا می کرد تا برای پرداختن به موضوع فیلم سری هم به بحرین بزند، آن وقت حضور در بخش مسابقه حق مسلم سازنده فیلم بود!
