سینما مثبت: جلوگیری از حضور فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به دلیل حضور بازیگران زن با کلاه گیس در مقابل دوربین، بار دیگر این سؤال را مطرح می‌کند که متر و معیار تشخیص نحوه حجاب بازیگران در عرصه‌های مختلف تئاتر، سینما و تلویزیون چیست؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، استفاده از بازیگران زن «کلاه گیس به سر» موضوع کم سابقه‌ای در سینما و تلویزیون ایران نیست و اولین بار در سینمای پس از انقلاب با هدف «صرفه جویی در هزینه‌های تولید» از این ترفند استفاده شد. سال 1378 و در فیلم ارزشی «زندانی 707» ساخته حبیب الله بهمنی که به موضوع هواپیما ربایی می‌پرداخت، برای صحنه‌هایی از فیلم که در خارج از کشور اتفاق می‌افتاد به جای صرف هزینه و سفر به کشوری خارجی که تا آن زمان در سینمای ایران روشی مناسب برای نمایش زنان بی حجاب بود؛ گروه سازنده عده‌ای از افراد کلاه گیس به سر را به عنوان زنان خارجی در ایران مقابل دوربین بردند. چندی پیش نیز در سریال «آسمان من» که باز هم به مسئله هواپیما ربایی می‌پرداخت، در صحنه‌هایی از فیلم که ظاهراً در انگلستان رخ می‌داد، فردی با گریم زن بی حجاب به ایفای نقش پرداخت. البته در مواقعی نیز کارگردان‌ها با گریم کردن مردان و پسران و ظریف اندام به جای «زنان» از آن‌ها با کلاه گیس مقابل دوربین استفاده می‌کنند که نمونه مشخص آن سریال «معمای شاه» است که در صحنه‌های مربوط به خارج از کشور از این ترفند بهره گرفته است. اما مخاطبان تئاتر سال‌هاست با چنین گریم‌هایی مواجه هستند و اگر ممنوعیتی برای این موضوع باشد، قطعاً تئاتر که ارتباط نزدیکی با مخاطب دارد برای اعمال چنین محدودیتی ارجح است.
نکته مهم در این خصوص مشخص نبودن معیار واحد برای اعمال این محدودیت‌ها در محدوده‌های مشابه است. البته در این ماجرا چند سؤال مهم هم ذهن مخاطبان را به خود درگیر می‌کند:
1 ـ در شرایط اقتصادی امروز که ساخت فیلمی سینمایی حدود هشتصد تا یک میلیارد تومان آب می‌خورد، کیانوش عیاری چگونه هزینه ساخت فیلمی را تأمین کرده که امکان نمایش آن در سینماهای کشور ـ به عنوان منبع تأمین هزینه‌های ساخت فیلم ـ تقریباً نزدیک به صفر است؟ اگر او خود برای ساخت چنین فیلمی سرمایه گذاری کرده که از نظر منطقی پذیرفتی نیست اما اگر فرد یا مجموعه‌ای برای این اثر سرمایه گذاری کرده، چه انگیزه‌ای در پس پرده بوده و چه راه درآمدی برای فیلم در نظر گرفته شده است؟
2 ـ آیا معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی از چنین تصمیمی مطلع بوده است؟ اگر مطلع نبوده که باید به کارکرد چنین مجموعه عریض و طویلی شک کرد و اگر مطلع بوده و در زمان ساخت با عیاری برخورد نکرده و منتظر مانده تا فیلم تمام شود و بعد از ارائه به جشنواره فجر و عدم پذیرش آن، موضوع «بحرانی» شود، بحث دیگری است.
3 ـ با توجه به برخورد اخیر صورت گرفته با نماینده جشنواره برلین که به ایران سفر کرده بود، آیا کاناپه عیاری می‌تواند در جشنواره‌های خارجی حضور یافته و نمایش داده شود؟ قطعاً این فیلم به دلیل نمایش تصویری متفاوت از ایران با اقبال زیادی مواجه و جریان رسانه‌ای بزرگی را ایجاد خواهد کرد. حال سؤال این است که آیا دستگاه‌های امنیتی و انتظامی می‌توانند این فیلم را توقیف نموده و مانع از نمایش بین المللی آن شوند؟
