اعتراض منتقد سینما به سانسور حرف‌هایش درباره فیلم محمد
سینما مثبت:«مهرزاد دانش» سینمایی نویس کشورمان از معدود افرادی است که پس از تماشای فیلم محمد (ص) نسبت به آن واکنش نشان داده و به نقد این اثر پرداخته بود. چندی پیش او با حضور در میزگرد مجله سینمایی 24، به نقد و تحلیل این فیلم پرداخت اما سانسور سخنانش باعث اعتراض شدید او شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، دانش چندی پیش در مطلبی با عنوان «معجزات فیلم محمدِ مجیدی سؤال‌برانگیز است» به نقد و تحلیل این فیلم پرداخت که برای مشاهده آن می‌توانید «اینجا» کلیک کنید. حالا او به همراه حجه الاسلام زائری و عبدالجواد موسوی در مجله سینمایی 24 که سردبیرش «حسین معززی نیا» مجری مراسم افتتاحیه فیلم محمد (ص) بوده حضور یافته و در این مصاحبه حرف‌هایی زده که در نسخه چاپ شده وجود ندارد! متن اعتراضیه ای که دانش در فضای مجازی منتشر کرده به شرح زیر است: «برای خودم بسیار متاسفم بابت اعتمادی که در میزگرد مربوط به فیلم محمد (ص) در ماهنامه ۲۴به دوستان کردم. زمانی که آقای سیف اللهی {هماهنگ کننده مصاحبه} برای پیشنهاد میزگرد تماس گرفت، متذکر شدم با توجه به دو مطلبی که تا به حال درباره این فیلم نوشته‌ام و نیز شرکت در میزگردی که در ماهنامه فیلمنگار برگزار شد (و البته حاصل پیاده شده آن نیز بیشتر شامل خطابه و مونولوگ‌های سردبیر مجله بود تا چیز دیگر)، مناسب نیست تا برای چندمین بار درباره این فیلم اظهارنظر کنم. اما به دلیل اصرار دوستان و تاکید بر اینکه قرار است از زاویه متفاوتی پرسش‌ها به عمل آید (و البته به خاطر احترام زیادی که برای حسین معززی نیا قائلم) باعث شد در فضای مصاحبه شرکت کنم. حاصل صحبت با آقایان زائری و موسوی خیلی خوب بود و در محیطی دوستانه و صمیمانه چالش‌های سلیقه‌ای و دیدگاهیمان مطرح شد. کارمان که تمام شد، آقای سیف اللهی در مسیر خروجم، یادآور شد چون وقت خیلی کم است نمی‌تواند متن پیاده شده را برایمان ارسال کند تا اگر نظری داشته باشیم مطرح کنیم. بنده هم –با کمال تأسف – اعتماد کردم و گفتم ایرادی ندارد.تا اینکه امروز صبح شماره جدید مجله را از دکه خریدم و متن میزگرد را خواندم و هر چه پیش می‌رفتم بر حیرت و تأسف و عصبانیتم افزوده می‌شد.
انگار من آدم عقب افتاده ای هستم
در ادامه این توضیح می‌خوانیم: «رسماً بیشتر ایرادهایی که به فیلم گرفته بودم در متن وجود نداشت. به عنوان کسی که حدود بیست سال در فضای مطبوعات سینمایی فعال است، می‌دانم قرار نیست هر چه هر کس در مصاحبه و میزگرد بگوید عیناً پیاده و چاپ شود و عناصری مانند ویرایش و خلاصه سازی و… روال عادی کار است. اما دوستان حرف‌های تکراری مرا در نوبت‌های مختلف باقی گذاشته بودند که بماند و حرف‌های دیگرم را که تکراری نبود حذف کرده بودند! پس نمی‌توانم بهانه‌هایی مانند ویرایش و اصلاح و خلاصه را قبول کنم. نتیجه کار آنکه تصویری که از بنده در این مصاحبه به دست می‌آید، آدم عقب افتاده‌ای است که دائماً در حال تکرار حرف‌های قبلی‌اش در چند بند قبل‌تر است و هیچ واکنشی در برابر ارجاعاتی که از طرف دو دوست دیگر به حرف‌هایش داده می‌شود نشان نمی‌دهد.»
غلط‌های موسیقی و فیلم برداری فیلم مجیدی
دانش جهت روشنگری، توضیحاتی را درخصوص بندهای حذف شده به شرح زیر بیان کرده است: «برخی از نکته‌هایی که در این همنشینی مطرح کرده بودم و در متن چاپ شده خبری ازشان نیست به قرار زیر است:
۱– فلاش بک اول فیلم می‌توانست از هر مقطع دیگری (مانند لیله المبیت، آغاز هجرت، میانه غزوه‌ها و…) شروع شود.
۲– در فیلم از فرهنگ عربی جاهلیت آن دوران چندان خبری نیست و حتی اشارات قرآنی مانند الهیکم التکاثر و یا لاتقتلوا اولادکم خشیه املاق هم مورد بی‌توجهی دراماتیک قرار گرفته است.
۳– توضیح درباره فیلمبرداری غلط فیلم.
۴– توضیح درباره موسیقی غلط فیلم.
۵– ایراد قرائت آیات مدنی در مکه (و یا قرائت آیه مباهله و آیه الکرسی در مقطع بعد از تحریم شعب ابی طالب) که هیچ تناسب زمانی و حتی موضوعی با هم ندارند. (بامزه اینجا است که پاسخ آقای زائری به من درباره موضوع قرائت آیات مدنی در مکه قبل از هجرت چاپ شده است (ص ۶۳)؛ ولی ایراد بنده چاپ شده نشده است! نمی‌دانم خواننده بخت برگشته چه فکری درباره پاسخ فاقد سؤال آقای زائری خواهد کرد!)
۶– پاسخ به توضیحات آقای زائری در قبال برخی اشکالاتی که به فیلم (از جمله ماجرای مهر کتف) گرفته بودم.
۷– اشتباه هنری/معنایی فیلم در اینکه فیلم با طلوع خورشید و روز شروع می‌شود و با سیاهی شب به اتمام می‌رسد.
۸– غلبه فرهنگ دیداری شنیداری مسیحیت بر فضای عربی/حنفی موقعیت داستان
۹– اشکال راجع به این موضوع که اصولاً استراتژی فیلم در دفاع از پیامبر و نمایش وجهه صلح آمیز از ایشان، با استناد به دوران کودکی ایشان اشتباه است؛ چرا که دوران کودکی اغلب مردم معصومانه است و و نمی‌توان با این استدلال به محاجه با کسانی پرداخت که معتقدند پیامبر خشونت طلب بود.
۱۰– تاکید بی‌ربط به موضوع یهودیان افراطی که تداعی کننده موضوع معاصر صهیونیسم است، زائده‌ای الصاقی و تحمیلی در متن داستان است.
۱۱– گل درشت و تصنعی بودن جلوه‌های ویژه مربوط به بخش ابابیل و سپاه فیل
۱۲– حضور زائد حمزه در اوائل فیلم با توجه به اینکه در فلاش بک طولانی داستان، هیچ اثری از او وجود ندارد و معلوم نیست که چرا ابتدای فیلم این قدر پررنگ است.
۱۳– نکته بامزه‌تر در صفحه ۶۲ مجله است که مطلبی که از قول آقای عبدالجواد موسوی نقل شده است، بنده گفته‌ام؛ نه ایشان!»
خداحافظ 24!
در ادامه این مطلب دانش می‌نویسد: «با توجه به نوبر بودن چنین پیاده سازی مباحثه‌ای، با خود قرار گذاشته بودم که دیگر در مجله ۲۴ننویسم. می‌دانم این موضوع کوچک‌ترین اهمیتی نه برای مسئولان مجله دارد و نه برای بسیاری از خوانندگان مجله. اما برای خودم اهمیت دارد؛ دست کم به خاطر احترامی که خودم برای شخصیت خودم قائلم.»
سینما مثبت آماده انعکاس توضیح ماهنامه 24 در این خصوص است و امیدوار است دانش با تجدید نظر در این تصمیم، علاقه مندان به سینما را از دیدگاه‌های نغز و پُرمغز خود محروم نکند!
