سینمای ایران بیخیال شهدای غواص شود
سینما مثبت: رضا استادی ـ هیچ انسانی بر روی کُره زمین نیست که از شنیدن سرگذشت 175 غواص شهید به خود نلرزد و به رشادت و ایستادگی این شهدا افتخار نکند.این روزها در کنار همه اظهارنظرها و بهرهبرداریهایی که برخی افراد از این موضوع انجام میدهند، یک خطر بزرگ وجود دارد و آن ساخت فیلم یا سریال درباره این شهدای گرانقدر است.
درزمانی که این مطلب را میخوانید، عده ای از سینماگران در تدارک آمادهسازی فیلمنامههایی با موضوع این حماسه عظیم هستند. البته دست سینمای ایران در این زمینه چندان خالی نیست. «بوی پیراهن یوسف» ساخته ابراهیم حاتمی کیا، «معراجیها» ساخته مسعود دهنمکی و «گلوگاه شیطان» ساخته حمید بهمنی آثاری هستند که در آن به مسئله غواصان دفاع مقدس اشارهشده است. «محمدعلی باشه آهنگر» فیلمساز ارزشمند دفاع مقدس چند سالی است پیگیر ساخت فیلمی بانام «سرو زیرآب» با همین موضوع است اما احتمالاً این تنها فیلمی که با این موضوع ساخته خواهد شد نیست و چند احتمال به شرح زیر مطرح است:
حالت اول: فیلمی آبکی
بودجه ای کلان به فیلمسازی نورچشمی داده شود تا فیلمی درباره این حماسه بسازد. آن فیلمساز محترم هم تلاش کند تا تنور داغ است، فیلم را ساخته و روانه جشنواره کند. شک نکنید در چنین شرایطی حتماً با اثری ضعیف و آبکی مواجه خواهیم شد که ساخته نشدن آن بهتر است.
حالت دوم: فیلمی ضعیف
به فیلمساز نورچشمی دیگری، بودجه ای میلیاردی ـ ممکن است به دلار ـ داده میشود تا با کمک متخصصان خارجی! فیلمی با این مضمون بسازد. او هم برای این کار شهرکی میسازد و گروهی از تکنسینهای خارجی را دعوت میکند و درنهایت پس از کلی هزینه و زمان، اثری خلق میشود که برای دفاع از آن در رسانهها باید «هزینه» کرد و کلی مایه گذاشت!
حالت سوم: فیلمهایی غیرقابلتحمل
به تعدادی فیلمساز متوسط و ضعیف، بودجههایی اندک داده میشود تا فیلمهایی درباره این شهدا بسازند. نتیجه چنین روندی هم احتمالاً خلق چند فیلم تلهفیلم گونه ضعیف است.
چه باید کرد؟
ساخت اثری درباره شهدای غواص کار بسیار سخت و مشکلی است. آنها در طی عملیاتی به شهادت رسیدهاند که از قبل لو رفته بود. شهادت آنها بسیار مظلومانه بوده. سالها گمنام بودهاند. احتمالاً خانوادههایشان در این سالها خوندلها خوردهاند و…. از همه مهمتر اینکه پیکر آنها درزمانی وارد کشور شده که از طرفی ایران در حال مذاکره باقدرتهای بینالمللی است و از طرف دیگر انواع اتفاقهای عجیب در داخل کشور ـ همین دستگیریهای اخیر ـ در حال وقوع است. قطعاً سینمای ایران هنوز به درجه ای از توانایی نرسیده که بتواند فیلمی مؤثر درباره این حماسه بسازد. پس بهتر است این موضوع کلاً فراموش شود یا اگر واقعاً دلسوزانی هستند که میخواهند به این مسئله بپردازند، یکراست سراغ گروهی امریکایی بروند و از «الف» تا «ی» قضیه را به آنها سفارش دهند تا فیلمی مؤثر در مایههای همان «نجات سرباز رایان» که همه مسئولان سینمایی هم دیدهاند درباره این مسئله ساخته شود. باور کنید سرجمع هزینههای سفارش ساخت فیلمی با این ابعاد، بسیار کمتر از فیلمهایی است که در این سالها به اسم «فاخر» ساخته شدند اما مخاطب تخصصی هم آنها را تحمل نکرد و در میانه فیلم به خواب رفت.