فیلم از نظر محتوایی همان چیزی است که دنیای غرب سعی در القای آن به دنیا دارد تا مسلمانان را افرادی خشن و بی منطق نمایش دهد. تلاش فیلم ترسیم چهره ای خشن و غیر منطقی از اسلام است و ساخت و نمایش آن در شرایطی که فعالیت تکفیری‌ها در جهان اسلام به اوج خود رسیده، بسیار سؤال برانگیز است.
گزارش سینماپلاس از اکران فیلم «پادشاه شن‌ها» در جشنواره فیلم مقاومت
جشنواره فیلم مقاومت در دام «تسویه حساب عربی»
سینماپلاس: نمایش نسخه جرح و تعدیل شده فیلم فیلم سینمایی «پادشاه شن‌ها» سه شنبه اول مهرماه در جشنواره فیلم مقاومت مشخص کرد که مسوولان این جشنواره صرفاً به ظواهر یک اثر سینمایی بسنده کرده و بدون توجه به محتوا و اثرگذاری این فیلم سینمایی، اقدام به نمایش آن در قالب جشنواره ای مهم و استراتژیک کرده‌اند.
به گزارش وب سایت خبری ـ تحلیلی سینماپلاس، در نیمه دوم دهه هفتاد و همزمان با حضور «عزت الله ضرغامی» در معاونت سینمایی، برخی کارشناسان ناآشنا به امور بین الملل، اقدام به برگزاری بزرگداشتی برای «الیور استون» کارگردان امریکایی در جشنواره فیلم فجر کردند. این کارشناسان کم دانش صرفاً با تماشای محتوای انتقادی فیلم‌های این کارگردان امریکایی تصور کرده بودند او چهره ای ضد امریکایی است و به همین واسطه برای او در جشنواره ای ایرانی ـ انقلابی بزرگداشت برگزار کردند. حالا برای دومین بار این اشتباه در جشنواره فیلم مقاومت رخ داده و مسوولان جشنواره به تصور آنکه فیلمی ضد حکومت آل سعود را در این جشنواره شرکت داده‌اند، اقدام به نمایش فیلمی کرده‌اند که دقیقاً بر ادعاهای ناجوانمردانه غربی‌ها درباره مسلمان‌ها مُهر تأیید می زند!
شن‌ها به سوی جشنواره مقاومت می‌وزند
در هفته‌های اخیر اظهار نظرها و خبرسازی‌های گوناگونی از سوی جشنواره فیلم مقاومت درخصوص حضور این فیلم در جشنواره صورت گرفته و حتی در مواردی گفته شد نمایش این فیلم می‌تواند به تیرگی روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی منجر شود.
سه شنبه اولین روز مهرماه این فیلم در سینما فلسطین به نمایش درآمد. مسوولان برگزاری جشنواره، سالن شماره سه سینما فلسطین را به نمایش این فیلم اختصاص دادند. سالنی که نسبت به سالن اصلی ظرفیت محدودتری دارد و البته حضور مخاطبان را پُرتعدادتر نشان می‌دهد! پیش از نمایش فیلم پادشاه شن‌ها نیز دو فیلم مستند نمایش داده شد تا در فرصت باقیمانده، باقیمانده صندلی‌های سالن نیز پُر شود.
فیلمی در استاندارد سریال «حریم سلطان»
پادشاه شن‌ها فیلمی تاریخی است که تاریخ به وجود آمدن رژیم آل سعود در سرزمین حجاز و نجد را حکایت می‌کند. شخصیت اصلی فیلم «عبدالعزیز» است که با فلاش بک زندگی او روایت می‌شود. این فیلم در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ توسط کارگردان سینمای عرب نجدت اسماعیل انزور کارگردانی شده و چند هنرپیشه غربی همچون: «فابیو تستی» بازیگر ایتالیایی و «بیل فلووز» بازیگر انگلیسی در آن ایفای نقش می‌کنند و جالب است که نقش عبدالعزیز توسط همین بازیگر انگلیسی ایفاء می‌شود.
مخاطبان سینمای ایران در سالهای اخیر با سریال‌های سوری مختلفی مواجه شده‌اند. این فیلم فیلم از نظر کیفیت فنی، یک سر و گردن بالاتر از آن سریال‌هاست اما همچنان با فیلم‌های تاریخی روز دنیا و حتی فیلم‌های ایرانی مانند «استرداد»، «ملک سلیمان» و… از نظر کیفیت فنی فاصله زیادی دارد. فیلم حتی از استاندارد سریالی مانند «حریم سلطان» هم ضعیف تر و از نظر روایت در بخش‌های زیادی کسل کننده است. البته کارگردان هوشمند فیلم! با بهره گیری از زنان مختلف و تزریق صحنه‌های تجاوز سعی کرده این نقیصه را جبران کند اما در مجموع، پادشاه شن‌ها فیلمی نیست که حتی با این صحنه‌ها ـ که البته برای اکران در ایران بسیاری از آن‌ها حذف شده ـ بتواند مخاطب را روی صندلی میخکوب کند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات فیلم زبان انگلیسی آن است. شخصیت‌ها به زبان انگلیسی سخن می گویند و به همین دلیل به سختی می‌توان عرب بودن آن‌ها را باور کرد و این مساله در داستانی که وابستگی زیادی به باورپذیری مخاطب دارد، نقطه ضعف بزرگی است.
گُل جشنواره مقاومت به خودی‌ها
به نظر می‌رسد هدف مسوولان جشنواره از انتخاب این فیلم، نمایش ریشه‌های شکل گیری جریان‌های تکفیری بوده است.
در ابتدای فیلم با صحنه‌های انفجار یازده سپتامبر و دیگر بمب گذاری‌های صورت گرفته توسط مسلمانان افراطی در اروپا، این مساله بیان می‌شود که حتی با کُشتن افرادی مانند بن لادن، اندیشه آن‌ها از بین نمی‌رود. در پایان فیلم نیز با ارجاع به زمان حال، بار دیگر بر ادامه فعالیت جریان‌های تکفیری تاکید می‌شود.
فیلم از نظر محتوایی همان چیزی است که دنیای غرب سعی در القای آن به دنیا دارد تا مسلمانان را افرادی خشن و بی منطق نمایش دهد. تلاش فیلم ترسیم چهره ای خشن و غیر منطقی از اسلام است و ساخت و نمایش آن در شرایطی که فعالیت تکفیری‌ها در جهان اسلام به اوج خود رسیده، بسیار سؤال برانگیز است.
فیلم این باور را به مخاطب خود القاء می‌کند که جریان‌های تکفیری فعلی، دنباله رو همان جریانی هستند که سال‌ها قبل در حجاز به رهبری عبدالعزیز شکل گرفت و عبدالعزیز نیز همان فردی است که خود را پیرو محمد (ص) می‌دانست.
عبدالعزیز شخصیت اصلی فیلم بارها بر پیروی از محمد (ص) تاکید می‌کند و بلافاصله پس از این جملات مخاطب شاهد صحنه‌های زنان، سنگسار کردن زنان و مردان و قطع دست است!
کارگردان سوری فراموش کرده در کنار ترسیم این چهره خشن از گروه معدودی از مسلمانان،
تصویری مهربانانه هم از دین اسلام ـ ولو در حد یک شخصیت ـ نمایش دهد. این همان درایتی است که کارگردان باهوشی مانند «داوود میرباقری» داشت و در سریال مختارنامه، شخصیت ولید را با لایه ای از اسلام ظاهری نمایش داد و در کنار او ده‌ها شخصیت مثبت هم قرار داد تا تصویری کامل از دین اسلام ارائه کند.
کارگردان پادشاه شن‌ها با انتخاب یکی از سیاه‌ترین مقاطع تاریخ اسلام در مقطعی حساس، فیلمی ساخته که در ادامه ادعاهای جهان غرب علیه مسلمانان، مُهر تاییدی بر خشونت ذاتی مسلمانان زده و سندی تصویری از توحش مورد ادعای غرب درخصوص مسلمانان را ارائه کرده است. حتی ردپای اندیشه طالبانی نیز به شدت در فیلم دیده می‌شود. در فیلم جمله ای از سوی یکی از شخصیت‌ها بدین مضمون بیان می‌شود: «بادهای بهشت می‌وزند طالبان آن کجایند»؟
البته تمامی جنایت‌های عبدالعزیز به حضور شخصیتی بریتانیایی ربط داده می‌شود و منشاء تشکیل دولت یهودی فلسطین نیز عبدالعزیز معرفی می‌شود اما این ارتباط بسیار کمرنگ و باسمه ای از کار درآمده و فیلم به گونه ای پیش رفته که گویی عبدالعزیز بیش از آنکه تحت تأثیر انگلیسی‌ها باشد، خود مشتاق به قتل و آدم کشی بوده است!
با این تفاسیر فیلم «پادشاه شن‌ها» صرفاً یک تسویه حساب عربی میان دولت‌های سوریه و عربستان سعودی است. حتی می‌توان آن را فیلمی در جهت منافع استعمار انگلیس تلقی کرد و جالب است فیلم اولین اکران خود را در لندن تجربه کرده است! فیلمی که با قدرت تمام تاکید می‌کند کل امور جهان به دست بریتانیا شکل گرفته و این کشور با تلاش یک بریتانیایی، معادلات جهان اسلام را تغییر داده است. حتی اشاره به امپراطوری عثمانی هم در فیلم بسیار ناقص و نامفهوم است.
بصیرت فراموش شده در جشنواره مقاومت
اما وجه عجیب و تعجب انگیز ماجرا نمایش فیلم با آن همه جار و جنجال در جشنواره فیلم مقاومت است. اگر دست اندرکاران جشنواره مقاومت، فیلم مذکور را با دقت و بصیرت بیشتری تماشا می‌کردند و یا از حضور مشاوران آگاه بهره می‌گرفتند، قطعاً نه فیلم مذکور با چنین جار و جنجالی در جشنواره حضور می‌یافت و نه اینکه تا این اندازه به آن اهمیت داده می‌شد. مسوولان جشنواره آنقدر مرعوب حواشی این فیلم شدند که اصل موضوع را از یاد بردند. نکته جالب توجه، حضور برخی نوجوان‌های کم سن و سال در سالن بود که درخصوص برخی روابط عبدالعزیز با زنان دچار ابهام شده بودند و والدین تلاش می‌کردند با ارائه توضیحاتی از ابهام فرزندان دلبند خود بکاهند!
مطالب مرتبط
