بر چه اساسی اردیبهشتماه برای برگزاری این بخش از جشنواره انتخابشده است؟ با توجه به تعطیلیهای عید نوروز و نبود وقت مکفی واداری برای هماهنگیهای لازم، چرا برگزاری این بخش از جشنواره به زمانی مناسبتر موکول نشده است؟
با جشنواره فیلم فجر ـ 55
جدایی بینالملل از فجر «جواب» نداد!
سینما مثبت: جشنواره فیلم فجر امسال برای اولین بار برگزاری بخش بینالملل خود را بهصورت مستقل تجربه میکند اما طبق اعلام رسانهها، نمایش چند فیلم خارجی که پیشازاین در جشنوارههای مختلف نمایش دادهشدهاند سبب شده تا این رویداد با استقبال چندانی مواجه نشود.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، مسئولان جشنواره فیلم فجر تلاش فراوانی دارند تا تصویری شسته، رفته از این رویداد در رسانهها منعکس کنند اما گزارشهای مستقل رسانهای خبر از سردی حاکم بر فضای کلی جشنواره دارد و جالب است که این ارزیابی میان رسانههای دو طیف سیاسی نیز تقریباً مشترک است.
روز یکشنبه ششم اردیبهشت «روزنامه جوان» در گزارشی با عنوان «جشنواره بینالملل فیلم فجر پیوند غیرضروری سینمای ایران» نوشت: «همهچیز خوب و آرام به نظر میرسد؛ همه از جدا شدن بخش داخلی جشنواره فیلم فجر از بخش بینالمللی آن بهعنوان اتفاقی مبارک سخن میگویند اما هیچکس نمیگوید که استراتژی این کار از اول چه بود؟ چه شد که دو بخش از هم جدا شدند و حالا استراتژی برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم فجر در قالبی مستقل و نمایش فیلمها به شکلی پراکنده و در سینماهای مختلف پایتخت چیست؛ قرار است به چه برسیم و کو خبر از بازخورد بینالمللی این جشنواره که بتواند اعتبار آن را زیاد کند؟»
«الناز خمامی زاده» در ادامه این گزارش مینویسد: «جشنواره بینالمللی فیلم فجر دومین روز خودش را هم بیسروصدا پشت سر گذاشت. قرار بود دو بخش داخلی و خارجی از هم جدا شوند تا نمایش فیلمهای بخش بینالملل کمتر تحتالشعاع نمایش فیلمهای داخلی قرار بگیرد. حالا این اتفاق افتاده و بخش بینالملل جشنواره فیلم فجر برای اولین بار به شکلی مستقل در حال برگزاری است اما نه از بازتاب و انعکاس اخبار این جشنواره در سایتهای خبری داخلی خبری است و نه در سایتهای خارجی؛ درست برخلاف جشنواره ملی فیلم فجر که اخبارش در 11 روز برگزاری آن به صدر اخبار رسانههای کشور میآید. این خود نشانهای مبنی بر این است که این جدایی نتوانسته چندان توفیری به حال بخش بینالملل داشته باشد اما چرا؟ دلایل مختلفی میتواند در ناکامی جشنواره بینالملل فیلم فجر و ایده جداسازی آن از جشنواره اصلی دخالت داشته باشد؛ شاید یکی از دلایل، بیسروسامانی این رویداد و در مواردی عقبماندگی آن از بابت نمایش فیلمهایی باشد که حداقل مرحله سیر و سلوک خود را در جشنوارههای سینمایی خارجی یک سال پیش پشت سر گذاشتهاند. نمونهاش فیلمی چون «جستوجو» اثر میشل هازاناویس است که حدود یک سال پیش در جشنواره کن به نمایش درآمده است یا فیلم «خواب زمستانی» اثر نوری بیگله جیلان که سال گذشته در کن به نمایش درآمد و نخل طلایی و جایزه فیپرشی را از آن خود کرد. درحالیکه جشنوارههای فیلم مشهور در همین منطقه خودمان اعتبارشان را از حضور چهرههای بینالمللی مشهور سینما میگیرند، جشنواره بینالمللی فیلم فجر اما مأمنی است برای چهرههای ناشناخته خارجی اعم از کارگردانان و بازیگرانی که اسامیشان ناشناخته است.»
در ادامه این گزارش میخوانیم: «به این روال بیفزایید نمایش فیلمهای این جشنواره را در سالنهای نمایش خلوت و خالی از جمعیت که معمولاً پذیرای اهالی حرفهای دنیای سینما یا اهالی رسانه میشوند نه مردم عادی. اتفاق عجیب دیگر در این جشنواره اما نمایش صامت یکی از معدود فیلمهای مطرح شرکتکننده در آن بود که در روز اول و در پردیس سینمایی ملت به نمایش درآمد. فیلم «تجربه» هازاناویس، کارگردان فیلم «آرتیست» در این روز بدون صدا برای جمعیت کمتر از 10 نفر حاضر در سالن به نمایش درآمد و به گفته ناظر پخش ظاهراً جشنواره فقط همین نسخه بدون صدا را در اختیار داشته است!»
تنزل جشنواره فجر در حد جشنوارهای محلی
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی با عنوان «کیارستمی هم نتوانست یخ جشنواره را آب کند» به استقبال ضعیف از مراسم افتتاحیه جشنواره اشارهکرده و مینویسد: «افتتاحیه نخستین دوره مستقل بخش بینالملل در حالی برگزار شد که استقبال از این جشنواره از حد انتظار بسیار پایینتر بود. باوجوداینکه دبیرخانه فجر در بهمنماه و ایام جشنواره فجر در بخش ملی اعلام کرده بود که بخش بینالملل امسال جدا برگزار خواهد شد اما به نظر میرسد که این دبیرخانه هنوز آماده برگزاری این بخش نبوده است. پخش بدون صدای فیلم «جستوجو» ساخته میخاییل هازانویخوس که یکی از فیلمهای مهم این بخش محسوب میشود، سالنهای خالی از تماشاچی در پردیس آزادی و کنسل شدن پخش دو فیلم در دو شانس این سینما، نیمه تعطیلی سینماهای شهر در روز افتتاحیه بخش بینالملل و نبود تبلیغ درست درباره این جداسازی، همه شاهدی است بر عدم آمادگی دبیرخانه».
در ادامه «رضا صدیق» این گزارش را با طرح چند سؤال ادامه میدهد: «بر چه اساسی اردیبهشتماه برای برگزاری این بخش از جشنواره انتخابشده است؟ با توجه به تعطیلیهای عید نوروز و نبود وقت مکفی واداری برای هماهنگیهای لازم، چرا برگزاری این بخش از جشنواره به زمانی مناسبتر موکول نشده است؟»
اعتماد در بخش دیگری از این گزارش آورده است: «سالنهای خالی از تماشاچی در روز اول جشنواره خود گواه این کموکاستیهاست؛ کاستیهایی که ویترین جشنواره بینالملل را، در حد یک جشنواره محلی و کوچک نازل میکند و پتانسیلهای مهم بسترساز این اتفاق را نادیده میگیرد. جداسازی بخش بینالملل از بخش ملی در جشنواره فجر اقدام مهمی است که باید درست به آن نگاه کرد. این تفکیک میتواند راه تازهای را برای پیوند سینمای دنیا با سینمای ایران ایجاد کند. چنین است که روی کاغذ میتوان از این جدایی استقبال و دفاع کرد اما به اجرا رسیدن این ایده، نیاز به سازوکار و ساختار اجرایی فکر شده و منظم دارد. ساختاری که اگر درست تبیین نشود، میتواند این جشنواره را از کارکردش ساقط کند؛ سازوکاری که به نظر میرسد هنوز در نخستین دوره این جداسازی به اجرا نرسیده است.»