یادداشت وارده به سینما مثبت درباره مستند «سی و سه سال سکوت» ساخته حسین شمقدری
دفاع از جانبازان شیمایی با لباس مارک دار!
سینما مثبت:شبکه مستند سیما روزهای جمعه ساعت ۱۴ میزبان فیلم‌های مستند برگزیده است. انتخاب این مقطع زمانی به مرور باعث شده علاقه مندان به آثار مستند، به امید تماشای فیلم‌های جدی و قابل تامل در این ساعت پای تلویزیون بنشینند اما نمایش فیلمی ضعیف ـ از نظر ساختاری ـ روز جمعه ۲۷ فروردین ماه ـ مخاطبان این شبکه را غافلگیر کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، «سی و سه سال سکوت» ساخته حسین شمقدری فرزند «جواد شمقدری» رییس پیشین سازمان سینمایی، روز جمعه از شبکه مستند نمایش داده شد. در طول یکسال گذشته اخبار و مطالب گوناگونی درخصوص این اثر مستند در رسانه‌ها منتشر شده است. سازندگان فیلم با راه اندازی و هدایت جریانی رسانه‌ای به شکل حرفه‌ای تلاش کردند نگاه‌های مختلفی به این اثر معطوف شود و در این کار نیز موفق بودند و فیلم توانسته از این حیث مورد توجه واقع شود. مخاطبی که خلاصه داستان این فیلم را در فضای مجازی مطالعه کرده و حالا روز جمعه پای تماشای فیلم مذکور نشسته تصور می‌کند این اثر مستند به لحاظ ساختار و پرداخت اثر قابل تاملی است که برای نمایش در چنین ساعت و زمانی انتخاب شده است. ماجرای فیلم در کشور آلمان می‌گذرد و هر مستند سازی با حداقل امکانات و توانایی می‌تواند از موضوع «جانبازی که به آلمان پناهنده شده»، اثری با حداقل مشخصات بسازد اما حاصل کار حسین شمقدری در مقام «آقا‌زاده مستند ساز» متاسفانه چیزی بیش از یک فیلم آماتوری که گویی با دوربین هندی کم ساخته شده؛ نیست و عجیب است فیلمی با این ساختار ضعیف، در چنین باکس پُربیننده‌ای نمایش داده شده است.
هر اثری چه مستند و چه داستانی با هر میزان سوژه حساس و ملتهب باید حداقل‌هایی از ساختار حرفه‌ای را داشته باشد. تماشای عنوان بندی پایانی فیلم، بیننده را با حجم فراوانی از تخصص‌ها و توانایی‌های گوناگون در شکل گیری این اثر نشان می‌دهد اما این ظرفیت در فیلم مشاهده نمی‌شود.ای کاش حسین شمقدری از افرادی که نام آن‌ها در عنوان بندی پایانی درج و از آن‌ها تشکر شده بهتر استفاده می‌کرد تا حاصل کار مستندی حرفه‌ای‌تر باشد.
مانند اغلب آثار اینچنینی، حجم زیادی از فیلم به مصاحبه اختصاص یافته و در فضای باز، سوژه اصلی مقابل دوربین نشسته و به بیان خاطرات خود می‌پردازد. در بخش‌های زیادی از فیلم کارگردان ـ در مقام مصاحبه کننده ـ در کنار سوژه اصلی حضور دارد و حتی خودش راوی است اما این روایت و حضور به جز صحنه‌ای که حسین شمقدری در اتومبیل با پسر ابوالفضل دوزنده مواجه شده و با او گفت‌و‌گویی صمیمی آغاز می‌کند؛ جذابیت دیگری به فیلم اضافه نمی‌کند و حتی با حذف او از فیلم، اتفاق بهتری نیز می‌افتاد. ضعف جدی حضور این جوان در مقابل دوربین، نوع پوششی است که او انتخاب کرده و به واسطه بهره گیری از لباس‌های نسبتا گران قیمت و مارک دار که نسبت به پوشش جانباز محترم ابوالفضل دوزنده بسیار تجملی به نظر می‌رسد؛ حسی از بی‌اعتمادی را در مخاطب ایجاد می‌کند که نکند این حرف‌ها فقط برای مقابل دوربین است و سازندگان چنین فیلم‌هایی در زندگی واقعی خود، مسیری دیگر را در پیش گرفته‌اند؟!
.jpg)
در طول فیلم کمتر نمای خوب و جذابی را مشاهده می‌کنیم. تکان‌های متعدد دوربین و حتی تصویربرداری آماتوری آن به شدت بیننده را به یاد فیلم‌های خانگی می‌اندازد که افراد مختلف پس از خرید دوربین‌های هندی کم، اولین تجارب خود از فیلم برداری را با آن ثبت می‌کنند. البته حساب محتوای کار از ساختار جدا است ولی این محتوا نیز می‌توانست به صورت گزارشی مکتوب به همراه چند عکس عرضه شود.
در مواقعی نیز دوربین و سازنده نتوانسته‌اند حق مطلب را ادا کنند که یکی از آن‌ها جایی است که حسین آقا در پاریس قرار است مراسم نمادین تقدیر از جانبازان جنگ را ثبت و ضبط کند اما حاصل کار، چیزی جز تصاویری کدر و تیره نیست و هیچ تصویر جزئی و احساسی مشاهده نمی‌شود. متاسفانه این مشکل در دیدار سوژه اصلی فیلم با پرفسور سمیعی نیز مشاهده می‌شود. ممکن است سازنده فیلم بگوید به دلیل ضبط تصاویر با دوربین مخفی، کیفیت خوبی در این بخش مشاهده نمی‌شود اما چه نیازی به ضبط تصاویر دوربین مخفی در بیمارستان است و اساسا قرار است از خلال این صحنه‌ها چه چیزی به مخاطب منتقل شود؟ مگر نه اینکه موضوع اصلی در این بخش خود دکتر سمیعی است؟! اگر چنین است چرا باید تصویر بیماران ثبت شود؟
بخش‌هایی از فیلم نیز کاملا بی‌ربط با خط اصلی داستان است. مثلا مشخص نیست پرداختن به ماجرای خودکشی دانشجویان در این فیلم چه ارتباطی با داستان جانبازان دارد و چرا باید به آن پرداخته شود؟!
امید است آقازاده‌هایی که سعی دارند در زمینه فیلم سازی فعالیت نمایند و امکانات فراوانی نیز در اختیارشان است، با تقویت جنبه‌های تکنیکی در آثارشان، به سمت و سویی بروند که ساخته‌های آن‌ها به واسطه کیفیت بهتر، ماندگاری بیشتری پیدا کند و با طیف‌های مختلف و متنوعی ارتباط برقرار نماید.
