چند نکته حقوقی درباره پرونده قهرمان فرهادی و ادعای کپی بودن آن

سینما مثبت: «رسانه‌ای کردن مسائل حقوقی در فضای رسانه» روشی است که درسال‌های اخیر مشتری فراوانی داشته است و البته معمولا پس از باز شدن پای قانون به این موضوع‌ها و سپردن موضوع به مراجع حقوقی موضوع شکل دیگری پیدا می‌کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری- تحلیلی سینمامثبت، چندی پیش با طرح مسائل حقوقی درخصوص پروژه مست عشق به کارگردانی حسن فتحی که با همکاری یک شریک ترکیه‌ای ساخته شده بود، بحث‌های فراوانی در رسانه‌ها شکل گرفت و هرکدام از رسانه‌ها در یک طرف ماجرا ایستادند. گروهی به طرفداری از حسن فتحی به انتقاد از تهیه کننده تُرک پرداختند و گروهی دیگر نیز با انتقاد از حسن فتحی در طرف دیگر ماجرا ایستادند تا اینکه در نهایت در تاریخ هفدهم شهریورماه سرکنسول ایران در استانبول اعلام کرد: «پس از چندین جلسه نشست و مذاکره  تمامی امور مورد اختلاف میان دو شرکت سازنده ایرانی و ترکیه ای پروژه سینمائی «مست عشق» با میانجیگری این سرکنسولگری حل و فصل شد و سهام کامل پروژه مذکور به طرف ایرانی واگذار شد.»

حالا در ماجرای مشابهت خط داستانی فیلم قهرمان ساخته اصغر فرهادی با مستند دو سرباخت، دو سر برد ساخته آزاده مسیح زاده نیز چنین اتفاقی رخ داد و موضوعی حقوقی به جای طرح در محاکم و رسیدگی به آن رسانه‌ای شده و این مساله باعث شده تا ابعاد موضوع لوث شود و تشخیص حق و حقیقت مشکل شود!

روز گذشته وکیل اصغر فرهادی از طرح شکایتی کیفری در شعبه ۴ بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه خبر داد و پیشتر آزاده مسیح زاده نیز اقدام به ارسال اظهارنامه برای فرهادی کرده بود.

مشاهده فیلم آزاده مسیح زاده

خبرنگار ما پس از انتشار لینک ویدیوی فیلم ساخته شده توسط آزاده مسیح زاده در یوتیوب آن را تماشا کرد. این فیلم چهل و پنج دقیقه‌ای داستان مردی به نام آقای شکری را روایت می‌کند که به دلیل ناتوانی از پرداخت مهریه به زندان می‌افتد و به طور اتفاقی کیف پولی را پیدا می‌کند. او مدعی است کیف را به صاحب آن پس داده اما جست و جوی کارگردان برای یافتن صاحب کیف – زهرا یعقوبی – به آنجا ختم می‌شود که زهرا یعقوبی در مقابل دوربین اعلام می‌کند نه پولی داشته و نه کیفی گمُ کرده است. در نهایت هم شخصیت اصلی فیلم در پایان به دلیل اتهامی مالی مجددا به زندان می‌افتد و با این پایان بندی، به نوعی کذب بودن ادعاهای آقای شکری مشخص می‌شود.

این فیلم‌ساز طی دو مرحله – در سال ۹۲ تا ۹۳ – و سپس در سال ۹۸ – پیش از ساخت فیلم قهرمان – در ورک شاپ اصغر فرهادی شرکت کرده و ساخت این مستند حاصل شرکت در آن ورک شاپ بوده است.

فیلم قهرمان تقریبا همین خط داستانی را در پیش گرفته با این تفاوت که فرهادی نگاهی مهربانانه به شخصیت اصلی خود رحیم دارد و در نهایت هم رحیم به دلیل رفتار اخلاقی خود از سوی کارگردان تبدیل به قهرمان می‌شود.

فیلم‌نامه‌ای که در بانک فیلم‌نامه خانه سینما نشده است

در منازعات حقوقی از این دست یکی از ملاک‌های قضاوت و تصمیم گیری «بانک فیلم‌نامه خانه سینما» است. مراجعه به این بانک به نشانی https://bankfilmnameh.khanehcinema.ir/حکایت از آن دارد که اصغر فرهادی مطابق تصویر زیر در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ طرح فیلمنامه قهرمان را در بانک فیلمنامه خانه سینما به ثبت رسانده است.

از طرفی جست و جوی نام آزاده مسیح زاده در بانک فیلمنامه حکایت از آن دارد که او در ۱۲ مرداد سال ۱۳۹۴ فیلم‌نامه‌ای کوتاه در ژانر وحشت به نام شیدایی را در بانک فیلم‌نامه ثبت کرده و در سال‌های بعد نیز چند فیلم‌نامه در این بانک به ثبت رسانده و این به معنای آن است که با روند قانونی ثبت فیلم‌نامه کاملا آشنا بوده و جای تعجب دارد چرا طرح مستند دو سر برد دو سر باخت را در این بانک ثبت نکرده است؟!

سینما مثبت ضمن اعلام آمادگی جهت انعکاس دیدگاه‌های افراد،سازمان‌ها و نهادهایی که نام آن‌ها در این مطلب آمده با هدف روشنگری درخصوص این موضوع برخی از مهم‌ترین ادعاهای دو طرف ماجرا را در جدول زیر قرار داده است اما این پرونده صرفا با رسیدگی قضایی به سرانجامی مشخص خواهد رسید.