یلدا، نمایش جهان سرمایه داری که پول تکلیف همه را معین می کند

سینما مثبت: اسلام فتحی ـ یلدا ، فیلمی پیچیده در محتوا ، اما ساده در روایت است. یلدا تنها فیلم موفق در ژانر و درونمایه و گفتار جهان سومی رو به تمدن است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی خبری ـ تحلیلی سینما مثبت، مفهمومی بسیار مهمی که فیلم آن را القا می کند، گفتمان فیلم فراتر از تمامی حفره های موجود در جوامعی است که قوانین سرمایه داری دارند اما در شیوه شعار ضد سرمایه داری! نود درصد فیلم پشت صحنه و خود یک برنامه تلوزیونی در خصوص عفو یک دختر قاتل است. فکرش را بکنید برنامه تلوزیونی شبیه ماه عسل را به همراه پشت صحنه آن تماشا می کنید، ولی روی پرده ی سینما! اما این ظاهر ماجرا است، فیلمی که کنایه های خاصی به نظام سرمایه، اسپانسر های تلوزیونی و حضور سلبریتی ها در این شکل برنامه ها و از طرفی سوژه شدن افراد گرفتار قانون و اعدامی دارد. ولی دم و خانواده مجرم و گرفتاری و بدبختی افراد جامعه و پول و فقر و مرد مسن سرمایه دار و عقد کردن دختر کم سن فلک زده و قتل اتفاقی و اختیار قانون در دستان ولی دم و استفاده بنگاه های سرمایه داری تبلیغ شونده در این برنامه های تلوزیونی به شدت تاثیر گذار و فرا گیر در رسانه های کشور دستمایه لایه دوم فیلم است  و مهمتر، مرد قانون (مامور اجرای احکام) که پرونده و خودکار و استامپ به دست در جلوی دوربین های پخش زنده  تلوزیونی که به شدت تحت کنترل ناظران است، منتظر بخشش مجرم از طرف یک همنوع  دیگر با همان دُز و درجه اشتباهات و احساسات آدمی و چشم انتظاری میلیون ها بیننده تلوزیونی، لایه دیگر فیلم است

و اما: پشت پرده این فیلم سینمایی، حضور بالای بیست نفر و کمپانی و سرمایه گذار خارجی در عنوان بندی نهایی است!!! تمامی اینها باعث شده این فیلم خیلی ساده  از لحاظ اجرایی، از نظر محتوایی بیننده را غرق در داستان خود کند.

نکته مهم یلدا دردی است که در لایه پنهانش نهفته است؛ درد وجود جامعه سرمایه داری در بطن جامعه   به شدت سنتی و سوسیال از لحاظ فرهنگی. شاید به این جهت در جشنواره ها و کشورهای خارجی به این مسئله توجه می شود که این کنتراست چگونه شکل گرفته است. تمامی عناصر فرهنگی و انسانی و غرق احساسات و همدردی و دنیای کمون است اما این سرمایه است که تکلیف همه را معین می کند. حتی قانون!

کش و قوس عفو دختری که در شرایط تعدی مرتکب قتل شده را فقط خود سرمایه دار می تواند معلوم کند نه مقرراتی سوسیالیستی. ماجرای حل معمای اینکه چرا اینهمه توجه ویژه  خارجی به فیلم شده همین است. کنتراستی که فقط می شد در ایران آن را جُست. شاید در هیچ کشوری نمیشد این حجم بلاتکلیفی انسان در برابر قانون وذات ازلی انسانی وجود داشته باشد.

شرایطی حتی قانونمدار هم در برابر این دوگانگی عاجز است و چشم به دستان انسان دیگری دارد که در حالت دفورمتیک عصبی بیشتری از قاتل قرار دارد.

حضور افراد مختلف از هر طیف در این فیلم حائز اهمیت است. حتی تهیه کننده  تلوزیونی که بیشتر از نجات دخترک به جذابیت برنامه اش می اندیشد! بازیگران در فیلم بسیار خوبند و کارگردان با نگاه و اشراف عمیق توجیح و وارد ماجرا شده و گویی با رعایت و نکته سنجی خوب، اسپانسرهایش را راضی کرده، چرا که مفاهیم رمز آلود فیلم در عین سادگی اجرا شده است. در کل یلدا اثری خلاقانه در جهت القا مفهوم عمیق با ساختار بسیار ساده اما با تفکر جامعه شناختی محض است.